Historia
Kościół w Trelystan, niewielkiej wsi leżącej na uboczu głównych szlaków walijsko – angielskiego pogranicza, zbudowany został w XV wieku. Był on filą kościoła farnego w Worthen, ale służył także ludności osady Leighton. Kościół został gruntownie odrestaurowany w 1856 roku.
Architektura
Kościół wzniesiony został na planie prostokąta jako budowla salowa, bez wydzielonego zewnętrznie z bryły prezbiterium, z niewielką zakrystią po stronie północnej. Skonstruowano go w technice szachulcowej, a więc jego drewniany szkielet wypełniony był pierwotnie gliną, zapewne wymieszaną z trocinami, czy też wiórami. Jego drewniana rama posadowiona została na kamiennym cokole, w celu zabezpieczenia przed wilgocią gruntu.
Wejście do wnętrza umieszczono w zachodniej części ściany południowej i poprzedzono je kruchtą, zbudowaną w tej samej technice co reszta budynku. Oświetlenie wnętrza zapewniały od północy i południa zgrupowane po dwa otwory o drewnianych ościeżach, wszystkie zamknięte trójliściami. Większe było trójdzielne okno wschodnie przez które słońce padało na ołtarz. Ponad nim umieszczono mały trójkątny otwór, zaś w ścianie zachodniej także okno trójdzielne, ale mniejsze od prezbiterialnego.
Wnętrze kościoła przykryte zostało otwartą więźbą dachową (arch braced roof) w której w ścianach wzdłużnych zamontowano zastrzały z wyciosanymi dwoma łukami na każdym, tak iż każda para zastrzałów utworzyła zdobienie w formie dużego trójliścia. Część prezbiterialną kościoła (wschodnią) oddzieliło od części przeznaczonej dla wiernych (zachodniej) drewniane lektorium.
Stan obecny
Odnowiony w 2014 roku, kościół jest dziś unikalnym, jednym z nielicznych na terenie całej Wielkiej Brytanii średniowiecznych budynków sakralnych wzniesionych w konstrukcji szkieletowej. W trakcie remontu po usunięciu ceglanego wypełnienia konstrukcji jakie zastosowano w XIX wieku, odkryto że drewniana konstrukcja ścian jest w bardzo dobrym stanie, przetrwała także średniowieczna więźba dachowa.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of Mid-Wales, Malvern 1997.
The Royal Commission on The Ancient and Historical Monuments and Constructions of Wales and Monmouthshire. An Inventory of the Ancient and Historical Monuments of the County of Montgomery, London 1911.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Church of All Saints A Grade II* Listed Building in Forden with Leighton and Trelystan (Ffordun gyda Tre’r-llai a Threlystan), Powys.