Historia
Kościół farny św. Mikołaja, który nadał nazwę osadzie St Nicholas, zbudowany został w początkowych latach XIV wieku. W XV wieku przechodził jedynie mniejsze modyfikacje związane z wprowadzaniem późnogotyckiego wystroju i detali architektonicznych. Wiktoriańskie renowacje oraz powiększenie o zakrystię i kaplicę południową przeprowadzono w 1860 i 1893 roku.
Architektura
W średniowieczu kościół składał się z czterech podstawowych elementów, charakterystycznych dla średniej wielkości świątyń parafialnych. Był to jednonawowy korpus na planie dość długiego prostokąta, sąsiadujące z nim od wschodu węższe i krótsze prezbiterium, także wzniesione na planie prostokąta, czworoboczna wieża na osi fasady zachodniej oraz kruchta poprzedzająca południowe wejście do nawy.
Wyniosłą wieżę osadzono na ukośnym cokole zwieńczonym wałkowym gzymsem, oraz zwieńczono typowym dla walijskich kościołów blankowanym przedpiersiem osadzonym na wystających z lica ścian wspornikach. Poza prostymi, czworobocznymi otworami oświetliły ją na najwyższej kondygnacji pary wąskich okien z których każde zamknięto trójliściem. W przyziemiu wieży umieszczono dostępną od zachodu kruchtę, otwartą na nawę wysoką arkadą, zaś w grubości muru jej południowo – wschodniego narożnika spiralną klatkę schodową.
Wewnątrz nawę od prezbiterium oddzielono arkadą tęczy o profilowanej, ostrołucznej archiwolcie. Kolejna profilowana arkada o ostrołucznej archiwolcie osadzonej na prostych kapitelach i smukłych wałkach, utworzona została we wschodniej części ściany południowej nawy, dlatego najpewniej już w okresie średniowiecza znajdowała się tam kaplica. Od XV wieku oświetlenie nawy (a być może też i prezbiterium) zapewniały duże, ostrołuczne okna zwieńczone takimiż okapnikami osadzonymi na rzeźbionych konsolach. Wypełniały je kunsztowne maswerki o prześwitach zamykanych pięcioliściami i łukami w ośle grzbiety.
Stan obecny
Kościół zachował układ otrzymany w XV wieku, lecz częściowo jest on dziś przysłonięty nowożytną zakrystią i dużą kaplicą południową (prawdopodobnie powstałą na miejscu starszej, XIV-wiecznej). Oryginalne okna z XIV wieku zachowały się na kondygnacji z dzwonami w wieży, natomiast okna XV-wieczne w nawie, choć północne zostały odnowione. Wewnątrz przetrwała średniowieczna chrzcielnica oraz trzy arkady z XIV wieku, łączące wieżę, nawę i kaplicę.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of Gwent, Glamorgan & Gower, Malvern 2002.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Parish Church of St Nicholas A Grade II* Listed Building in St Nicholas, Vale of Glamorgan.