Historia
Kościół w St Maughans przypuszczalnie zbudowany został w XIII wieku, ale przebudowano go w XIV stuleciu i ponownie na przełomie XV i XVI wieku, kiedy został znacznie powiększony. W 1732 roku miała zostać dostawiona kruchta, a w 1865 roku podwyższona wieża o drewnianą nadbudówkę. Wtedy też rozpoczęła się trwająca do następnego roku wiktoriańska renowacja.
Architektura
Kościół początkowo był prostą budowlą jednonawową o mocno wydłużonym korpusie na planie prostokąta, bez wydzielonego zewnętrznie z bryły prezbiterium. Po jego zachodniej stronie znajdowała się skromna, czworoboczna wieża, z niewiadomych przyczyn dostawiona nie na osi nawy, lecz z przesunięciem ku północy, tak iż jej północna ściana znalazła się na równi z północną elewacją nawy.
W okresie późnego średniowiecza po stronie południowej dostawiona została druga nawa o tej samej długości, dzięki czemu kościół uzyskał formę rzadko spotykaną w tej części Walii a typową raczej dla regionów znajdujących się na północy kraju. Obie nawy przykryte zostały osobnymi dachami dwuspadowymi i połączone arkadami o konstrukcji drewnianej, opartymi na solidnych, masywnych słupach obciosanych do formy ośmioboków, ze sfazowanymi zastrzałami osadzonymi na poziomo położonych wałkach. W trakcie przebudowy z końca średniowiecza obydwie nawy przykryto drewnianymi kolebkami udekorowanymi w narożnikach tynkowanych paneli rzeźbionymi zwornikami.
Oświetlenie kościoła z najstarszej fazy zapewniały wąskie otwory lancetowate, rozglifione wyłącznie do wnętrza budowli oraz większe okno wschodnie przedzielone popularnym w XIII wieku laskowaniem o kształcie litery Y. W XV i XVI wieku wprowadzono okna dwu i trójdzielne, zwieńczone prostymi okapnikami, z prześwitami zamkniętymi mocno spłaszczonymi ostrołukami. Tradycyjnie wschodnie okno także w nawie południowej otrzymało bardziej wyszukaną formę: ostrołuczne ościeże dzielone na dwa główne prześwity zamknięte trójliściami i jeden górny pięcioliść.
Stan obecny
Kościół walijsko – angielskiego pogranicza wyróżnia się dziś nietypowym dla tego regionu dwunawowym układem, dobrze zachowanymi murami obwodowymi, późnogotyckimi oknami (część z nich została odnowiona w XIX wieku, lecz zachowała kształt pierwotnych), a przede wszystkim rzadko spotykanymi dębowymi arkadami międzynawowymi. Przetrwały także kolebki z XV/XVI wieku nad obiema nawami, wraz z licznymi rzeźbionymi zwornikami.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of Gwent, Glamorgan & Gower, Malvern 2002.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Church of St Maughan A Grade II* Listed Building in Llangattock-Vibon-Avel, Monmouthshire.