Historia
Kościół farny w Raglan prawdopodobnie zbudowany został z inicjatywy rodu Bloet, właścicieli miejscowych dóbr i pobliskiego zamku od drugiej połowy XII wieku do końca XIV wieku, przy czym sam kościół wybudowany mógł być jeszcze w XII stuleciu lub w wieku XIII. Znacznie przebudowany został w okresie gotyku w XIV wieku, a następnie około 1432 – 1445, kiedy to z inicjatywy sir Williama ap Thomasa dostawiona miała zostać północna kaplica Beaufort, oraz w latach 60-tych, gdy dobudowano wieżę z fundacji Williama Herberta, pierwszego earla Pembroke. Spore zniszczenia (zwłaszcza kaplicy i jej nagrobków rodowych) przyniosło kościołowi oblężenie zamku Raglan z 1646 roku prowadzone przez wojska parlamentarne. Gruntowną wiktoriańską renowację zabytku przeprowadził w 1868 roku T.H. Wyatt który dostawił do średniowiecznej budowli nawę północną i zakrystię.
Architektura
Kościół pod koniec średniowiecza uzyskał formę stosunkowo dużej budowli, składającej się z pojedynczej, mocno wydłużonej nawy, węższego, krótszego i niższego, wzniesionego na planie prostokąta prezbiterium po stronie wschodniej, przylegającej do niego od północy na całej długości prostokątnej kaplicy, wieży na osi fasady zachodniej i kruchty poprzedzającej wejście do nawy w zachodniej części ściany południowej.
Starsze od nawy prezbiterium charakteryzowało się bardzo grubą ścianą południową. Od zachodu łączyło się z nawą arkadą tęczy o ostrołucznej, profilowanej archiwolcie, zaś na północy otwarte zostało na kaplicę dwoma ostrołucznymi arkadami opartymi na środkowym filarze. Od południa oświetlały go dwa okna z laskowaniem o kształcie litery Y, w ścianie wschodniej zaś tradycyjnie osadzono duże ostrołuczne okno z maswerkiem oświetlające ołtarz.
Bardzo długa nawa we wschodniej części zamknięta była drewnianym lektorium, zaopatrzonym w typową dla Walii i Anglii górną galerię, dostępną schodami osadzonymi w płytkim ryzalicie po stronie południowej. Na zachód od niego ścianę przebito dwoma XV-wiecznymi, dużymi oknami ostrołuczymi o trojdzielnych maswerkach. Kolejne późnogotyckie trójdzielne okno, ale w ościeżu czworobocznym, umieszczono w zachodniej części ściany północnej, a jeszcze jedno znajdowało się w części wschodniej tejże ściany (usunięto je w trakcie budowy nawy północnej).
Wieża wzmocniona została w narożnikach wysokimi, uskokowymi przyporami, na wyższych kondygnacjach zdobionymi wnękami o trójlistnych zamknięciach. Horyzontalnie elewacje wieży przedzielono dwoma gzymsami kordonowymi, pomiędzy którymi porozmieszczano okna jednodzielne (w środkowej partii), dwudzielne (na najwyższej kondygnacji z dzwonami) i jedno trójdzielne (w elewacji zachodniej). Przyziemie wieży zajęła dostępna od zachodu kruchta, otwarta na nawę wysoką arkadą o profilowanej archiwolcie.
Stan obecny
Kościół św. Cadoca przeszedł gruntowne prace renowacyjne i modernizacyjne w okresie wiktoriańskim, lecz zdołał zachować wiele pierwotnych detali architektonicznych. Późnośredniowieczny układ zakłócony został nowożytną nawą północną oraz małą zakrystią po południowej stronie prezbiterium. Oryginalne okna przetrwały w południowych ścianach nawy i prezbiterium, przy czym w tym ostatnim jedno z nich pochodzi z XIV wieku a reszta z XV stulecia. Oryginalne jest także północne okno nawy oraz kaplicy i zachodnie w wieży, natomiast wschodnie kaplicy i prezbiterium zostały odnowione w XIX wieku, podobnie jak całe zwieńczenie wieży oraz jej portal wejściowy. Wewnątrz cała więźba dachowa i kolebki zostały wymienione w okresie nowożytnym. Przetrwały średniowieczne arkady kaplicy oraz arkada tęczy, choć tą ostatnią zaopatrzono później w dodatkowy wałek nad archiwoltą.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of Gwent, Glamorgan & Gower, Malvern 2002.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Church of St Cadoc A Grade II* Listed Building in Raglan, Monmouthshire.