Porthkerry – kościół św Curiga

Historia

   Kościół św. Curiga został wzniesiony zapewne w XIII wieku, a pierwsza pisemna wzmianka o nim pojawiła się w 1254 roku. Porthkerry było wówczas dużym portem w którym każdy mnich, duchowny, misjonarz czy pielgrzym, przed wypłynięciem, zatrzymywał się, aby pomodlić o bezpieczne przepłynięcie wód Kanału Bristolskiego. Pod koniec XV lub na początku XVI wieku do kościoła dobudowana została wieża i kruchta. W 1867 roku przeprowadzono gruntowną renowację budowli, w trakcie której między innymi przebudowano łuk tęczowy w prezbiterium i wymieniono dach. W 1929 roku dobudowana miała zostać zakrystia, natomiast w 1958 roku przebudowano zwieńczenie wieży.

Architektura

   Kościół został wzniesiony na planie typowej wczesnogotyckiej niewielkiej, wiejskiej świątyni z prostokątną nawą i węższym, prostokątnym prezbiterium od strony wschodniej. Po stronie zachodniej w XV/XVI wieku dobudowana została czworoboczna wieża z wydatnym przedpiersiem osadzonym na wspornikach i krenelażem. W tym samym okresie przy południowym wejściu do nawy wzniesiona mogła zostać kruchta. Pierwotne okna kościoła była nieduże, dość wąskie, zwieńczone trójliśćmi. W okresie późnego gotyku większe prześwity z trójlistnymi zwieńczeniami grupowano po dwa, umieszczając pod ostrołucznymi lub trójbocznymi gzymsami podtrzymywanymi przez konsole. Do kościoła pierwotnie prowadziły dwa wejścia: południowe do nawy przeznaczone dla wiernych i południowe do prezbiterium wykorzystywane przez plebana. Obydwa umieszczone były w prostych portalach o ostrołucznych zwieńczeniach.

Stan obecny

   Obecnie kościół posiada średniowieczne mury obwodowe nawy, prezbiterium i wieży. Nowożytna jest zakrystia po stronie północnej, dachy wraz z więźbą dachową i część przemurowanej ściany północnej prezbiterium. Nowożytna jest również dzisiejsza kruchta, choć stylistycznie nawiązuje ona do starszej części budowli. Efektem współczesnej rekonstrukcji z 1958 roku jest zwieńczenie wieży, a arkada tęczy ma dziś formę otrzymaną na skutek prac z XIX wieku. W kościele zachował się natomiast szereg średniowiecznych okien z XV i XVI wieku, między innymi dwudzielne, ostrołukowe okno we wschodniej ścianie prezbiterium, czy dwudzielne okno w prostokątnym obramowaniu w zachodniej ścianie wieży. Oryginalny portal z XIII wieku mieści się w kruchcie.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Kinross J., Discovering the smallest churches in Wales, Stroud 2007.
Porthkerry Conservation Area Appraisal and Management Plan, Barry 2009.
Salter M., The old parish churches of Gwent, Glamorgan & Gower, Malvern 2002.