Historia
Kościół św Andrzeja w Penrice został wzniesiony w XII wieku i pod koniec stulecia przekazany zakonowi Joannitów z komandorii w Slebech. Później należał do szpitala św. Dawida w Swansea, lecz król Edward VI skonfiskował go i ponownie przydzielił szpitalnikom. W czasie potężnej burzy w 1720 roku budynek stracił cały dach. Podczas naprawy do wnętrza kościoła dodano nową podłogę i wygodniejsze siedzenia. Po raz kolejny kościół został gruntownie odnowiony i przebudowany pod koniec XIX wieku. Wiązało się to między innymi z wymianą okien, południowego portalu wejściowego i dachów.
Architektura
Kościół został utworzony z prostokątnej w planie nawy oraz krótszego i węższego, prostokątnego prezbiterium od strony wschodniej, rozdzielonymi romańską arkadą tęczy. Prawdopodobnie w XIII wieku na osi fasady zachodniej dostawiona została czworoboczna wieża o czterech kondygnacjach wysokości. Jej jedynymi oknami stały się otwory szczelinowe po stronie północnej i południowej oraz pojedynczy otwór od wschodu i zachodu. Zwieńczona została przedpiersiem osadzonym na wspornikach i krenelażem, przy czym różnica w rodzaju i kolorze budulca wskazuje na jego i górnego piętra przebudowę. W XIV wieku po południowej stronie nawy dobudowana została okazała kruchta z bocznymi kamiennymi siedziskami wewnątrz, zaś po stronie północnej zakrystia (pierwotnie kaplica). Oba aneksy usytuowano tak, iż przypominały transept.
Stan obecny
Obecny kościół posiada całkowicie przekształcone w okresie nowożytnym prezbiterium, choć jego wnętrze od nawy oddziela zachowany romański łuk tęczowy. Pod koniec XIX wieku przekształcone zostały także okna nawy.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of Gwent, Glamorgan & Gower, Malvern 2002.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Church of St Andrew A Grade II Listed Building in Penrice, Swansea.