Historia
Gród Pen y Bannau wzniesiony został i funkcjonował w epoce żelaza, która na terenie Brytanii trwała od około 800 roku p.n.e. do 100 roku n.e. Prawdopodobnie stanowił siedzibę jednego z celtyckich szczepów, na pograniczu, pomiędzy znanymi z późniejszych źródeł plemionami Ordowików w północno – zachodniej Walii i Demetów z siedzibami w Walii południowo – zachodniej. Być może jego zanik związany był z rzymskim podbojem, który odnośnie Ordowików nastąpił w latach 77-78, w trakcie kampanii Juliusza Agrykoli. Nie wiadomo kiedy dokładnie podbici zostali Demetowie oraz środkowe tereny zachodniej części Walii, przyjąć jednak można, iż jako że ziemie te nie zostały objęte gęstą siecią rzymskich fortów, poddały się niewiele później niż podbici w latach 73-77 południowo – wschodni Sylurowie.
Architektura
Gród założono na podłużnym wzniesieniu dominującym nad okolicznymi równinami i wrzosowiskami Cors Caron. Jego długość na linii południowy – zachód, północny – wschód wynosiła około 180 metrów, szerokość średnio natomiast około 60 metrów. Stoki wzgórza, miejscami skaliste, posiadały mniej więcej tak samo strome nachylenie z każdej strony. W północno – wschodniej części zbliżały się do siebie, tworząc zwężenie górnej partii wzniesienia, które rozdzielało Pen y Bannau na dwie części: większą po stronie południowo- zachodniej i mniejszą na północnym – wschodzie.
Mniejsza, północno – wschodnia część grodu posiadała najbardziej rozbudowany system obwarowań, składających się z głównego, z grubsza owalnego obwodu ziemnego wału oraz dwóch niżej położonych na północnym – wschodzie linii obwałowań, poprzedzonych od zewnątrz przekopem. Wysokość obwałowań wynosiła co najmniej 3-4 metry, były one oblicowane kamieniami, a być może zwieńczone jakąś konstrukcją drewnianą o formie palisady. W ich wschodnim narożniku zlokalizowana była poprowadzona ukosem droga wjazdowa, która przecinała potrójne obwałowania tworzące trzy następujące po sobie bramy.
Większa, południowo – zachodnia część grodu chroniona była pojedynczą linią lżejszych obwarowań drewniano – ziemnych. W ich obręb prowadziły po stokach wzgórza dwie drogi, z bramami ulokowanymi na południowym – wschodzie i północnym – zachodzie. Być może trzecia brama łączyła dziedziniec głównej części grodu z mniejszą jego częścią na północnym – wschodzie.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Driver T., Hillforts of Cardigan Bay, Little Logaston 2016.
Strona internetowa coflein.gov.uk, Pen-y-Bannau Hillfort.