Historia
Kościół św. Marii został wzniesiony w XIII wieku dzięki wsparciu normańskiego możnego Williama Fitzmartina. Po raz pierwszy przebudowany został na przełomie XIII i XIV stulecia lub nieco później, następnie w XV wieku. Odnowiony został w latach 1834 – 1835, a następnie w 1879 roku.
Architektura
Kościół u schyłku średniowiecza uzyskał dość rozbudowany układ jak na wiejską świątynię farną. Składał się z prostokątnej w planie, długiej nawy i prostokątnego, krótszego, lecz tej samej szerokości prezbiterium. Od północy i południa do nawy przystawiono kaplice, czy też ramiona szerokiego transeptu. Oba utworzono jako dwuprzęsłowe, z każdym przęsłem przykrytym osobnym, dwuspadowym dachem osadzony na trójkątnym szczycie. Po stronie zachodniej do nawy przystawiono na przełomie XV i XVI wieku masywną, czworoboczną wieżę, usytuowaną nieco niesymetrycznie, z odchyleniem od osi wzdłużnej kościoła. Jej mury w narożach wzmocniono uskokowymi przyporami, z których na jednej utworzono wnękę zwieńczoną łukiem w ośli grzbiet oraz konsolę ozdobioną maską. W południowo – wschodnim narożniku wieży umieszczono wieżyczkę komunikacyjną zapewniającą komunikację pomiędzy piętrami. Zarówno ją jak i samą wieżę zwieńczono przedpiersiem osadzonym na konsolach.
Stan obecny
Kościół na skutek nowożytnej renowacji powiększony został o północną kruchtę, a południowa ściana nawy została w dużym stopniu przemurowana. Także okna świątyni zostały wymienione w trakcie prac remontowych. Wewnątrz kościoła znajduje się chrzcielnica z XIII wieku.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of South-West Wales, Malvern 2003.
The Royal Commission on The Ancient and Historical Monuments and Constructions in Wales and Monmouthshire. An Inventory of the Ancient and Historical Monuments in Wales and Monmouthshire, VII County of Pembroke, London 1925.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Church of Saint Mary A Grade II Listed Building in Newport, Pembrokeshire.