Historia
Według tradycji kościół w Marshfield wybudowany miał zostać w 1135 roku przez lady Mabel, ku pamięci jej ojca Roberta Fitzhamona, lorda Glamorgan i Wentlooge, jednak murowaną świątynię wzniesiono na miejscu starszej budowli dopiero na początku XIII wieku, pod patronatem opactwa św. Augustyna z Bristolu, przy wykorzystaniu tej samej strzechy budowlanej która pracowała nad katedrą w Llandaff. W XV wieku kościół powiększony został o więżę i okazałą kruchtę. W trakcie wiktoriańskiej renowacji z 1866-1867 roku wymieniono dach nawy, odnowiono okna i dobudowano zakrystię. Kolejny remont prowadzono w latach 1908-1909. Następnie w 1924 roku wymieniono dach nad prezbiterium, a w 1984 roku od północy dostawiono do kościoła współczesny budynek.
Architektura
Kościół zbudowany został z nieobrobionego czerwonego piaskowca (ang. Old Red Sandstone). Początkowo składał się z pojedynczej nawy o wyjątkowo dużej długości, sąsiadującą po stronie wschodniej z węższym, krótszym i niższym prezbiterium, zamkniętym ścianą prostą. Od strony zewnętrznej nawa zaopatrzona została w cokół o pochyłych elewacjach, pierwotnie zdobiony profilowanym gzymsem. Wewnątrz skomunikowano ją z prezbiterium za pomocą wczesnogotyckiej arkady tęczy, ostrołucznej i lekko fazowanej, z parą wałków po bokach oraz rzeźbionymi motywami roślinnymi kapitelami, wzorowanymi na głowicach z katedry w Llandaff. Obie części kościoła pierwotnie przykrywała otwarta więźba dachowa, osadzona na kamiennych wspornikach.
Wejście do nawy usytuowano pośrodku ściany południowej, gdzie w XV wieku umieszczono okazałą dwukondygnacyjną kruchtę. W jej wnętrzu znalazł się XIII-wieczny, półkoliście zamknięty portal, flankowany wałkami z kapitelami o motywach roślinnych i z archiwoltą dekorowaną wzorem w jodełkę (fr. chevron). Późniejszy, gotycki portal zewnętrzny kruchty otrzymał natomiast formę ostrołuczną, bogato profilowaną na całej wysokości, od archiwolty aż do niskiego cokołu, ze wzorem pomiędzy profilowaniem utworzonym z rzeźbionych kwiatów. Zewnętrzny wałek po bokach portalu, z którego pierwotnie wyrastały smukłe płaskorzeźbione sterczyny, przedłużono także w okap wokół archiwolty, u góry zamknięty w drobny ośli grzbiet.
W XV wieku od zachodu umieszczono na osi kwadratową w planie wieżę. Osadzono ją na wydatnym cokole z pochyłymi elewacjami i zwieńczono przedpiersiem z krenelażem, umieszczonymi w każdej elewacji na rzędzie konsol. W przyziemiu wieży po stronie zachodniej umieszczono starszy ostrołuczny i uskokowy portal, prawdopodobnie przeniesiony z prezbiterium. Został on oprofilowany dwoma ciągłymi parami rowków, każdym zacienionym smukłym wałkiem. Najwyższą kondygnację wieży z dzwonami doświetlono dwudzielnymi przeźroczami z pięciolistnymi maswerkami w prostokątnych obramieniach. We wnętrzu przedsionek przyziemia wieży otwarto na nawę wąską i wysoką arkadą o ciągłym profilowaniu.
Stan obecny
Kościół zachował pierwotną bryłę i układ, lecz jego detale architektoniczne zostały w dużej części przekształcone, odnowione lub wymienione w trakcie nowożytnych remontów. Przede wszystkim wymieniono okna nawy i prezbiterium, choć ich dzisiejsza forma nie odbiega od typowych, późnogotyckich ościeży i maswerków jakie stosowano w Anglii i Walii. Z początku XX wieku pochodzi duże zachodnie okno wieży. Wtedy też odnowiony został jej cokół. XIII-wieczny jest natomiast cokół nawy, lecz został on uszkodzony za sprawą skucia gzymsu. Wewnątrz nie zachowała się średniowieczna więźba dachowa, lecz przetrwała arkada tęczy. Oprócz niej najcenniejszymi elementami pozostają portale: starszy zachodni w przyziemiu wieży i południowy nawy, a także młodszy wejściowy do kruchty.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Newman J., The buildings of Wales, Gwent/Monmouthshire, London 2000.
Salter M., The old parish churches of Gwent, Glamorgan & Gower, Malvern 2002.