Historia
Kościół św. Wawrzyńca został zbudowany pod koniec XIII lub na początku XIV wieku, jako filia kościoła św. Marcina w Laugharne. W okresie tym powstał korpus, możliwe też, że także północna zakrystia (transept). Przypuszczalnie w XIV wieku dobudowana została kruchta, a w XV wieku wieża po stronie zachodniej. W 1769 roku kościół w Marros uzyskał status parafialnego. Został odrestaurowany w 1844 roku i w latach 1895-1898.
Architektura
Kościół został wzniesiony z wapiennego gruzu. Początkowo składał się z XIII-wiecznego czteroprzęsłowego, prostokątnego w planie korpusu bez wydzielonego zewnętrznie prezbiterium. Przypuszczalnie w XIV wieku umieszczone w południowej ścianie wejście poprzedzone zostało kruchtą, wewnątrz przykrytą sklepieniem kolebkowym. Korpus najpewniej przykryty był otwartą więźbą dachową.
W XV stuleciu po zachodniej stronie korpusu dobudowana została trzypiętrowa wieża o wysokości około 21 metrów, usytuowana nieco niesymetrycznie w stosunku do starszej części. Posadowiono ją na ściętym cokole zakończonym gzymsem, a zwieńczono bardzo wysokim przedpiersiem na wystających wspornikach i krenelażem. Od strony południowo – wschodniej otrzymała wieżyczkę z klatką schodową, która wraz z przedpiersiem i wschodnim oknem została dodana w XVI wieku. Przyziemie wieży otwarto na nawę, natomiast jej górna kondygnacja w czasach nowożytnych ogrzewana była kominkiem. Wieża stanowiła również wyraźny znak terenowy dla przepływających w okolicy statków, jej masywna sylwetka wyróżniała się na tle niewielkiej świątyni.
Północny transept o niepewnej datacji, możliwe, że pierwotnie był nawą boczną biegnącą od wschodu do zachodu, służył także jako zakrystia. Wzniesiono go na planie czworoboku otwartego na nawę arkadą, umieszczoną zaraz naprzeciwko wejścia do kościoła, a doświetlono tylko jednym oknem od północy.
Stan obecny
Widoczny dziś kościół został znacznie przebudowany w okresie nowożytnym. Najbliższa oryginalnemu wyglądowi jest wieża, lecz w trakcie prac remontowych oryginalne wejście na jej spiralne schody zostało zablokowane, a w zachodniej ścianie umieszczono nowe wejście. W nawie przekształcono wszystkie okna za wyjątkiem późnogotyckiego otworu umieszczonego we wschodniej części ściany południowej. Wymieniona została także posadzka, tynki i wyposażenie.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of South-West Wales, Malvern 2003.
The Royal Commission on The Ancient and Historical Monuments and Constructions in Wales and Monmouthshire. An Inventory of the Ancient and Historical Monuments in Wales and Monmouthshire, V County of Carmarthen, London 1917.
Strona internetowa coflein.gov.uk, St Lawrence’s church, Marros.