Historia
Klasztor cysterek w Llanllugan ufundowany został przez Maredudda ap Roberta, lorda Cydewain, pomiędzy 1216 a 1236 rokiem lub ewentualnie według innych teorii między 1170 a 1190 rokiem, choć nie ma dowodów na to by Maredudd posiadał władzę nad Cydewain przed XIII stuleciem. Możliwe jest natomiast, iż klasztor ufundowano na miejscu starszego kościoła poświęconego iryjskiemu św. Gwyddelanowi.
Historia klasztoru nie jest dobrze znana. Wiadomo jedynie, iż w 1377 roku mieszkała w nim opatka, cztery siostry oraz kapelan o imieniu Griffin. Llanllugan prawdopodobnie podlegało wówczas opactwu Strata Marcella. Nie było bogatym klasztorem, lecz szczyciło się surową regułą, nawet poza granicami Walii. Kres konwentu cysterek nadszedł w 1536 roku, lecz kościół funkcjonował nadal jako siedziba miejscowej parafii. Na początku XIX wieku powiększony został o kruchtę wejściową.
Architektura
Kościół klasztorny z końca XIV i XV wieku otrzymał formę skromnej i niedużej jednonawowej budowli bez wydzielonego zewnętrznie z bryły prezbiterium, wzniesionej z szarego, nieobrobionego piaskowca. Przykryty został dachem dwuspadowym opartym na dwóch prostych, trójkątnych szczytach. Oświetlenie zapewniały dwudzielne okna w czworo i pięciobocznych obramieniach, z prześwitami zwieńczonymi trójliśćmi. Pierwotnie wypełnione były one barwnymi witrażami.
Nie ma pewności gdzie znajdowały się zabudowania średniowiecznej klauzury. Być może prowadził do nich portal we wschodniej części ściany południowej. Usytuowane byłyby więc na płaskim terenie, lekko wywyższonym ponad rzekę Rhiw Mogły również mieścić się po stronie północnej, gdzie także umieszczono portal i wystające strzępia muru, świadczące o budowli wzniesionej w tym samym czasie co kościół.
Stan obecny
Spośród zabudowań klasztoru do dnia dzisiejszego zachował się jedynie skromny kościół, szczycący się zachowanymi oryginalnymi witrażami w oknie w ścianie wschodniej. Zabudowania klauzury nie przetrwały, nie ma po nich żadnego widocznego gołym okiem śladu. Obydwa portale które ewentualnie mogły do nich prowadzić są dziś zamurowane.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Burton J., Stöber K., Abbeys and Priories of Medieval Wales, Chippenham 2015.
Salter M., Abbeys, priories and cathedrals od Wales, Malvern 2012.
The Royal Commission on The Ancient and Historical Monuments and Constructions of Wales and Monmouthshire. An Inventory of the Ancient and Historical Monuments of the County of Montgomery, London 1911.