Historia
Pierwotne wezwanie kościoła dedykowane świętemu Ciwa (Cua) sugeruje, iż początki chrześcijańskiej społeczności w Llangua sięgały już wczesnego średniowiecza. Po podboju Gwent przez Normanów pod przywództwem Williama Fitz Osberna w drugiej połowie XI wieku, kościół w Llangua podarowany został benedyktynom z normandzkiego Lyre. Około 1268-1270 roku patronat nad niewielkim przeoratem przejął Edmund Crouchback, earl Lancaster i syn króla Henryka III, natomiast w okresie wojny stuletniej, około 1337 roku, gdy dobra opactwa Lyre przejęła angielska Korona, ten sam los spotkał kościół i klasztor w Llangua. W 1414 roku król Henryk V podarował kościół kartuzom z Sheen, lecz w 1539 roku oba konwenty zostały rozwiązane. Najprawdopodobniej w okresie rządów kartuskich nad Llangua zbudowany tam został nowy, późnogotycki kościół lub gruntownie przebudowany starszy budynek. Po rozwiązaniu konwentu służył on jako świątynia parafialna. W 1889 roku został poddany renowacji, w trakcie której między innymi dostawiono zakrystię. Ostatnie większe prace remontowe miały miejsce w latach 1954-1955.
Architektura
Kościół wzniesiony został z nieobrobionego piaskowca łączonego wapienną zaprawą. Otrzymał on prostokątną w planie nawę oraz węższe od niej, także prostokątne prezbiterium. Wejście do świątyni umieszczono w południowej ścianie nawy. Po jego lewej stronie przepruto dwudzielne okno z końca XV wieku, a po prawej podobne okno trójdzielne. Kolejny późnogotycki portal wejściowy z czasów Tudorów osadzono w południowej ścianie prezbiterium. Obok niego przepruto duże okno o lekkim ostrołuku, natomiast w ścianie wschodniej trójdzielne okno w czworobocznym obramieniu. Ściany północne kościoła prawdopodobnie pierwotnie pozbawione były otworów okiennych. Wewnątrz zarówno nawę jak i prezbiterium przykryto drewnianą kolebką z rzeźbionymi i malowanymi zwornikami umieszczonymi na przecięciach żeber.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Burton J., Stöber K., Abbeys and Priories of Medieval Wales, Chippenham 2015.
Salter M., The old parish churches of Gwent, Glamorgan & Gower, Wolverhampton 2002.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Church of St James A Grade II* Listed Building in Abergavenny, Monmouthshire.