Historia
Początki kościoła św. Kadoka w Llangattock Vibon Avel sięgać mogły okresu wczesnego średniowiecza, kiedy to zapewne miał jeszcze formę drewnianej budowli sakralnej. Budowa murowanej świątyni nastąpić mogła najwcześniej po wprowadzeniu przez Anglo-Normanów parafialnej administracji w XIII stuleciu. W XIV wieku kościół powiększono o wieżę i przypuszczalnie przebudowano w stylistyce gotyckiej. Kolejne zmiany mogły być wprowadzane u schyłku średniowiecza, gdy na terenie Walii dominował angielski gotyk wertykalny. W latach 1852-1853 kościół poddany został pierwszej drastycznej nowożytnej przebudowie, w ramach której przekształcono prezbiterium i dobudowano zakrystię. Następnie w 1866 roku udekorowano wnętrze, a w 1875 roku dobudowana została nawa północna, prezbiterium lekko przedłużono, a do kaplicy dostawiono przedsionek.
Architektura
Kościół zbudowany został na stoku wzniesienia, obniżającym się w stronę płytkiej doliny i przepływającej nią na południowym – zachodzie rzeki. W XIV/XV wieku przypuszczalnie składał się z pojedynczej prostokątnej nawy i wyodrębnionego architektonicznie prezbiterium po stronie wschodniej, także na rzucie prostokąta. Wieżę kościoła bardzo nietypowo usytuowano po południowej stronie nawy, być może ze względu na gwałtowniejszy spadek terenu po jej zachodniej stronie i związane z tym komplikacje budowlane. Jako że wieżę umieszczono w miejscu tradycyjnie zajmowanym przez główny portal wejściowy, jej przyziemie przeznaczone zostało na kruchtę, dostępną przez ostrołuczny portal z podwójnie fazowaną archiwoltą.
Stan obecny
Obecnie kościół składa się z trójprzęsłowej nawy głównej z nawą północną, trójprzęsłowego prezbiterium z zakrystią po stronie północnej i kaplicą po stronie południowej, poprzedzoną niewielką kruchtą we wschodnim narożniku. Do południowo – zachodniej strony nawy dostawiona jest wieża, jedyny element budowli, który zachował znaczną część murów z okresu średniowiecza, choć nawa i prezbiterium także mogą zawierać w sobie pierwotne elementy. Wieża powstała na planie kwadratu, mieści w przyziemiu kruchtę i zwieńczona jest nowożytnym dachem nad przebudowaną koroną murów. Okna w wieży zostały przekształcone w XVI/XVII wieku i w XIX stuleciu, ale zachował się oryginalny portal wejściowy.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Newman J., The buildings of Wales, Gwent/Monmouthshire, London 2000.
Salter M., The old parish churches of Gwent, Glamorgan & Gower, Malvern 2002.