Historia
Pierwszy kościół w Llangattock potwierdzony został źródłowo już w VI wieku. W pierwszej połowie XI wieku miała przy nim funkcjonować wieża, ale cała budowla została gruntownie przebudowana w XIII wieku. W XIV wieku kościół św. Catwga został znacznie powiększony o prezbiterium, kaplicę i drugą nawę, zaś na początku XVI wieku wybudowano późnośredniowieczną wieżę. Nowożytne remonty i prace modernizacyjne przeprowadzono w 1719 roku i w latach 1785 – 1787, kiedy to obie nawy przykryto wspólnym dachem. W czasach wiktoriańskich remont miał miejsce w 1843 i 1886 roku, gdy między innymi dobudowano dwie kruchty.
Architektura
U schyłku średniowiecza kościół był okazałą budowlą jak na wiejską świątynię parafialną, o rozbudowanym układzie składającym się z długiej nawy, nieco węższego, niższego i krótszego prezbiterium po stronie wschodniej, oraz nawy i kaplicy północnej, obu o tej samej długości co nawa główna i prezbiterium. Kaplicę i prezbiterium zamknięto na wschodzie prostymi ścianami. Od zachodu do nawy głównej dostawiona została wielka, masywna wieża, rozdzielona na trzy poziomy gzymsami kordonowymi. W jej północno – wschodnim narożniku umieszczono wieloboczną wieżyczkę z klatką schodową, natomiast najwyższą kondygnację zwieńczono ozdobnym, blankowanym przedpiersiem.
Oświetlenie kościoła w epoce późnego gotyku zapewniały okna o ostrołucznie zamkniętych i czworobocznych ościeżach, przy czym te ostatnie wyposażano w trójboczne okapniki montowane na rzeźbionych wspornikach. Maswerki okienne powtarzały popularne wówczas motywy pięcioliści, często połączone ze zwieńczeniami w tzw. ośle grzbiety. Stosowano także trójliście, utworzone między innymi w czterodzielnym i trójdzielnym oknie wschodnim.
Wewnątrz obie nawy oraz prezbiterium od kaplicy rozdzielono ostrołucznymi arkadami o profilowaniu charakterystycznym dla XIV-wiecznego angielskiego gotyku. Opuszczono je na wieloboczne filary: dwa między nawami, jeden między prezbiterium a kaplicą, oraz jeden na granicy naw, prezbiterium i kaplicy. Podobne profilowanie jak arkady międzynawowe uzyskała arkada tęczy łącząca prezbiterium z nawą główną, a także arkada łącząca kaplicę z nawą północną.
Stan obecny
W bryle dzisiejszego kościoła całkowicie nowożytnymi dodatkami są obie kruchty południowe oraz aneks po północnej stronie wieży. Część ze ścian została miejscami przelicowana lub przemurowana, a od południa, północy i wschodu dostawiono przypory. Niektóre z okien zostały wymieniona w XIX stuleciu. Oryginalne z XVI wieku przetrwały w południowej ścianie nawy i prezbiterium (z odnowionymi maswerkami) oraz jedno w północnej ścianie kaplicy. Nie przekształcone otwory widnieją również w elewacjach wieży. Wewnątrz kościoła zachowały się XIV-wieczne arkady międzynawowe
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of Mid-Wales, Malvern 1997.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Church of St Cattwg A Grade II* Listed Building in Llangattock, Powys.