Historia
Kościół pod wezwaniem Brynacha, świętego Irlandczyka z VI wieku, został wzniesiony w XII stuleciu lub na początku XIII wieku, a w XV wieku powiększony o wieżę. Przestał być użytkowany pod koniec XVII wieku, kiedy to został odizolowany od jakiejkolwiek pobliskiej osady. W XIX stuleciu przeprowadzono jego renowację.
Architektura
Budowla składała się początkowo z szerokiej, prostokątnej nawy, dużo węższego i niższego prezbiterium od wschodniej strony, a pod koniec średniowiecza także z przysadzistej, czworobocznej wieży po stronie zachodniej. Do południowej ściany nawy przystawiona została wówczas kruchta. Wewnątrz prezbiterium od nawy oddzielono wąską, ostrołucznie zwieńczoną arkadą tęczy, osadzoną na prostych impostach. Ściany pierwotnie pokryte były barwnymi polichromiami i przykryte otwartą więźbą dachową. Po północnej i południowej stronie nawy usytuowane zostały dla wiernych kamienne ławy, zaś kwadratowy otwór od strony nawy przy łuku prezbiterium dawał możliwość parafianom widoku ołtarza zza lektorium. W części kapłańskiej w południowej ścianie umieszczona została piscina z niewielkim kwadratowym wgłębieniem, które prawdopodobnie było schowkiem do przechowywania świętych naczyń i szat liturgicznych.
Stan obecny
Kościół uniknął większych nowożytnych przekształceń. Zachowały się ślady średniowiecznych polichromii ściennych, średniowieczna drewniana więźba dachowa i rzadkie kamienne ławy w nawie, datowane na XII wiek. Widoczny jest także otwór do podglądania ołtarza zza lektorium, a w południowej ścianie prezbiterium piscina. Podłoga prezbiterium wyłożona jest płytami nagrobnymi z XIII wieku.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of Gwent, Glamorgan & Gower, Malvern 2002.
Wooding J., Yates N., A Guide to the churches and chapels of Wales, Cardiff 2011.
Strona internetowa cpat.demon.co.uk, Church of St Brynach, Llanfrynach.