Historia
Powstały w XII lub XIII wieku w Llanfilo kościół, otrzymał wezwanie lokalnej świętej Bilo lub Beilo, lecz znany był również pod wezwaniem św. Milburgi, córki króla Mercji z VII wieku. W XIV a także w XV stuleciu był przebudowywany i powiększany. Nowożytne modernizacje miały miejsce około 1680 roku (duże południowe okno), a następnie w 1710 roku, kiedy to przebudowane zostało prezbiterium. W XIX stuleciu zablokowano zachodnią część budowli, którą używano jako salę szkolną. Przebudowano wówczas także zachodnią wieżę. Gruntowaną renowację kościoła przeprowadzono na początku XX wieku.
Architektura
Kościół u schyłku średniowiecza składał się z prostokątnej w planie, wydłużonej nawy oraz węższego, niższego i krótszego prezbiterium po stronie wschodniej. Od strony zachodniej umieszczona została niewysoka wieża (być może nie ukończona w średniowieczu), a południowy portal wejściowy chroniony był od XV wieku kruchtą. Wewnątrz nawa przykryta została drewnianą, beczkową więźbą dachową z XV wieku, zbudowaną z 54 profilowanych żeber. Podobnie zwieńczone zostało prezbiterium, oddzielone od nawy drewnianą przegrodą lektorium. Posiadało ono górny balkon, dostępny schodami umieszczonymi w grubości północnego ryzalitu.
Stan obecny
Pomimo przeprowadzania nowożytnych modernizacji kościół zachował do dnia dzisiejszego zarówno nad nawą jak i prezbiterium, XV-wieczną więźbę dachową. Przetrwało także późnośredniowieczne lektorium oddzielające nawę od prezbiterium, odnowione w latach 1926-1930. Zmiany nowożytne ograniczyły się do przebicia dużego okna w południowej ścianie nawy, zainstalowania nowego zwieńczenia wieży oraz umieszczenia wewnątrz XVII-wiecznej ambony i ław.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of Mid-Wales, Malvern 1997.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Church of St Bilo A Grade I Listed Building in Felin-fach (Felin-fâch), Powys.
Strona internetowa cpat.demon.co.uk, Church of St Bilo , Llanfilo.