Llanfair Mathafarn Eithaf – kościół św Marii

Historia

   Najstarsza część kościoła św. Marii, czyli nawa, zbudowana została w XIV wieku. W XV stuleciu dobudowane zostało prezbiterium i arkada między nawą a prezbiterium. W trakcie renowacji z 1847 roku dodana została zakrystia po stronie północnej i kruchta południowa.

Architektura

   Średniowieczny kościół został wzniesiony z nieociosanego kamienia. Składał się z XIV-wiecznej prostokątnej, mocno wydłużonej nawy o wymiarach 16 x 5 metrów i XV-wiecznego prostokątnego, lecz krótszego prezbiterium wielkości 5,6 x 4,1 metra. Wewnątrz węższe od nawy prezbiterium oddzielone zostało ostrym łukiem arkady tęczy. Wejście do kościoła prowadziło poprzez półkolisty portal w zachodniej części ściany południowej nawy oraz przez drugi, ostrołucznie zamknięty portal w ścianie północnej. Okna prawdopodobnie miały czworoboczne ościeża wypełnione trójliściami i maswerkami zwieńczonymi łukami w ośle grzbiety. Tradycyjnie wyróżniało się oświetlające ołtarz wschodnie okno prezbiterium, dużo większe, zamknięte ostrołukiem z okapnikową archiwoltą, wypełnione trójdzielnym maswerkiem zdobionym pięcioliściami.

Stan obecny

   Kruchta na południu kościoła i północna zakrystia są dodatkami nowożytnymi, choć XIV-wieczna nawa zachowała swój pierwotny, północny portal wejściowy i ma południowe wejście z XV/XVI wieku. Na południowej ścianie nawy po zachodniej stronie znajduje się oryginalne, zwieńczone trójliściem okno, a po wschodniej stronie prezbiterium zachowało się duże okno z XV wieku. Pozostałe okna zostały odnowione w XIX wieku, kiedy to też przemurowano północną ścianę prezbiterium i wzmocniono wschodnią część kościoła przyporami. Wewnątrz prezbiterium więźba dachowa została wymieniona, natomiast w nawie zachowały się niektóre średniowieczne jętki i krokwie, choć całość została odnowiona w trakcie nowożytnych renowacji.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Salter M., The old parish churches of North Wales, Malvern 1993.
The Royal Commission on The Ancient and Historical Monuments and Constructions in Wales and Monmouthshire. An Inventory of the Ancient Monuments in Anglesey, London 1937.