Llanddew – kościół św Dawida

Historia

   Kościół Llanddew zbudowany został w XIII, a być może nawet jeszcze XII wieku. Według miejscowej legendy święta Eluned, córka Brychana, uciekła w to miejsce od niechcianego konkurenta około 500 roku i prowadziła życie mniszki, dopóki nie odnalazł jej odrzucony konkurent i odciął jej głowę. Głowa świętej miała stoczyć się po zboczu i zatrzymać się obok cisu, obok którego pojawiło się cudowne źródło, które stało się miejscem pielgrzymek. Studnia ta istnieje do dzisiaj.
   Kościół został przebudowany w pierwszej połowie XVII wieku, wzniesiono wówczas lub przebudowano wieżę na przecięciu naw. Po dwustu latach znajdował się już w większości w ruinie, użytkowana była jedynie nawa. Renowację połączoną z częściową przebudową, która dotknęła głównie fasady zachodniej, przeprowadzono w XIX stuleciu i na początku XX wieku. Wzniesiono wówczas kruchtę po stronie południowej.

Architektura

   Kościół pierwotnie najpewniej był niewielką prostą budowlą salową na planie prostokąta. Na skutek rozbudowy przeprowadzonej jeszcze w XIII wieku budowla otrzymała w planie kształt krzyża łacińskiego ze starszą nawą, dwoma ramionami transeptu i czworobocznym w planie prezbiterium po stronie wschodniej. Pierwotne okna były wąskie, ostrołuczne, zwieńczone u góry trójliśćmi. Wyróżniała się triada okien przepruta w ścianie wschodniej prezbiterium, zwieńczona połączonymi ze sobą ostrołucznymi arkadkami.

Stan obecny

   Kościół św. Dawida w Llanddew uważany jest dziś za najstarszą budowlę sakralną w hrabstwie Brecknockshire. Jego najwcześniejszą częścią jest zapewne nawa, przepruta podobnie jak prezbiterium i transept, wąskimi, ostrołukowymi oknami, w większości pochodzącymi z XIII wieku. Wieża na przecięciu naw została dobudowana lub znacznie przebudowana w 1629 roku, lecz stylistycznie pasuje do reszty budowli. Nowożytna jest także kruchta przed południowym wejściem do nawy. Wewnątrz ze średniowiecznego wyposażenia zachowały się dwie kropielnice, chrzcielnica i dwa rzeźbione nadproża.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Salter M., The old parish churches of Mid-Wales, Malvern 1997.

Wooding J., Yates N., A Guide to the churches and chapels of Wales, Cardiff 2011.
Strona internetowa britainexpress.com, Llanddew, St David.