Historia
Kościół św. Illtyda w Ilston prawdopodobnie zbudowany został już w XII wieku, być może na miejscu wcześniejszej pustelni z VI stulecia. Po raz pierwszy odnotowano jego istnienie w 1119 roku. W 1221 roku został przekazany joannitom, a kiedy zakon został rozwiązany w czasie reformacji, patronat przekazano angielskiej Koronie, a następnie w 1540 roku niejakiemu Thomasowi Penrice z Kilvrough. W XIX wieku kościół został gruntownie odnowiony, przy czym powiększono go o kruchtę i zakrystię.
Architektura
Kościół usytuowany został na w dolinie na łagodnym stoku, nieopodal strumienia. Pierwotnie składał się wyłącznie z korpusu nawowego wzniesionego na planie prostokąta, bez wydzielonego zewnętrznie prezbiterium. W XIII wieku dobudowane zostało od wschodu węższe i krótszego prezbiterium, usytuowane niesymetrycznie i pod pewnym skosem. Zbudowana została także czworoboczna wieża, umieszczona bardzo nietypowo po południowej stronie nawy, także z lekkim przechyleniem w planie ku wschodowi. Być może takie usytuowanie wynikało z chęci wykorzystania mocniejszych fundamentów, niemożliwych do założenia po przeciwnej stronie. Wieża otrzymała niewielką wysokość, ale masywną, przysadzistą formę, z jednym małym oknem na południowej stronie, otworami szczelinowymi z pozostałych stron oraz licznymi otworami maculcowymi. Od wschodu i zachodu zaopatrzona została w przedpiersie na wspornikach i krenelaż, północna i południowa część otrzymała natomiast gładkie elewacje na całej wysokości.
Stan obecny
Średniowieczna budowla jest dziś powiększona o nowożytną zakrystię przy południowej ścianie prezbiterium oraz kruchtę przy południowym wejściu do nawy. Zachodnia ściana kościoła posiada szeroką przyporę na całej długości fasady, najpewniej także dodaną w czasach nowożytnych celem ustabilizowania budowli. Wnętrze budowli zostało w dużej części zmodernizowane w XIX wieku.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of Gwent, Glamorgan & Gower, Malvern 2002.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Church of St Illtyd A Grade II Listed Building in Ilston, Swansea.
Strona internetowa britainexpress.com, Ilston, St Illtyd.