Historia
Kościół w Hodgeston zbudowany został najpewniej w XIII wieku, natomiast w pierwszej połowie XIV stulecia z inicjatywy biskupa Gowera, urzędującego między 1328 a 1347 rokiem, powiększono go o wysokiej jakości prezbiterium. Wieża dobudowana została w późniejszych latach kolejnego stulecia lub już w XVI wieku. Kościół w średniowieczu znajdował się pod patronatem miejscowych lordów z Hodgeston. Przetrwał okres wczesnonowożytny, lecz na początku XIX stulecia znajdował się w złym stanie. Do gruntownej renowacji przystąpiono około 1851 roku, przeprowadzając prace w kilku fazach. W ich trakcie między innymi dobudowana została południowa kruchta, przekształcono większość otworów okiennych oraz wymieniono więźbę dachową.
Architektura
Kościół u schyłku średniowiecza składał się z prostokątnej w planie nawy o wymiarach około 12 x 5 metrów, będącej najstarszą częścią budowli, oraz dostawionego po jej wschodniej stronie prezbiterium, także prostokątnego, wielkości około 9 x 5 metrów, o proporcjach dość nietypowo dużych w stosunku do reszty budowli. Pod koniec XV stulecia lub w XVI wieku charakterystycznym elementem kościoła stała się bardzo wysoka i smukła wieża, częściowo wtopiona w nawę po stronie zachodniej. Jej górną kondygnację zwieńczono przedpiersiem osadzonym na wspornikach, a od północy zaopatrzono w czworoboczny ryzalit mieszczący klatkę schodową.
Najstarsze otwory okienne w nawie prawdopodobnie były wąskie i rozglifione. W gotyckim prezbiterium mogły już być nieco szersze oraz zamknięte trójliśćmi. Wyróżniało się duże ostrołuczne okno wschodnie, oświetlające główny ołtarz, wypełnione trójdzielnym maswerkiem z trójliśćmi, czwórliśćmi i jednym pięcioliściem. Elewacja północna kościoła zgodnie ze średniowieczną praktyką budowlaną była pozbawiona otworów okiennych. Wieża na najwyższej kondygnacji przepruta została od wschodu i zachodu parami otworów, zaś od południa i północy otworami pojedynczymi. Klatkę schodową doświetlano jedynie wąskimi szczelinami. Wejście do kościoła wiodło przez nawę, gdzie pierwotnie w ścianie południowej znajdował się półkoliście zamknięty niski portal.
Wnętrze nawy kościoła przykryto ostrołucznym sklepieniem kolebkowym, prezbiterium zaś otwartą więźbą dachową, przy czym sklepienie wstawiono wtórnie, a nawa początkowo również mogła posiadać otwartą więźbę dachową. Obie te części kościoła rozdzielała ostrołuczna arkada tęczy, przypuszczalnie o wysokiej jakości profilowania, podobnie jak pozostałe detale architektoniczne w prezbiterium. Ponadto na granicy nawy i prezbiterium stało lektorium z piętrem osiągalnym po schodkach. Wysoka i ostrołucznie zamknięta, choć prosta i pozbawiona zdobień arkada otwierała się z nawy na przestrzeń podwieżową. W południowej ścianie prezbiterium umieszczone zostały bogato zdobione potrójne sedilia oraz podwójna piscina, wszystkie zamknięte łukami w ośle grzbiety i zwieńczone płaskorzeźbionymi sterczynami i kwiatonami.
Stan obecny
Kościół z Hodgeston o nieznanym dziś wezwaniu stanowi obecnie dobrze zachowany przykład średniowiecznej budowli sakralnej z typową dla regionu Pembrokeshire smukłą wieżą. Nowożytne prace remontowe doprowadziły do wymiany praktycznie wszystkich okien nawy i prezbiterium, poza częściowo zachowanym oknem wschodnim z rekonstruowanym maswerkiem. Modyfikacji poddano także zachodnie okno w przyziemiu wieży, ale pozostałe pozostawiono w oryginalnym stanie. Wewnątrz w XIX wieku wymieniona została więźba dachowa (łącznie z kamiennymi wspornikami) i przebudowana arkada tęczy, podziwiać można natomiast XIV-wieczną piscinę i sedilia oraz romańską chrzcielnicę. Sklepienie nawy pochodzi z okresu średniowiecza.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Barker T.W., Green F., Pembrokeshire Parsons, „West Wales historical records”, 2/1912.
Glynne S.R., Notes on the Older Churches in the Four Welsh Dioceses, „Archaeologia Cambrensis”, 2/1885.
Ludlow N., South Pembrokeshire Churches, An Overview of the Churches in South Pembrokeshire, Llandeilo 2000.
Ludlow N., South Pembrokeshire Churches, Church Reports, Llandeilo 2000.
Salter M., The old parish churches of South-West Wales, Malvern 2003.
The Royal Commission on The Ancient and Historical Monuments and Constructions in Wales and Monmouthshire. An Inventory of the Ancient and Historical Monuments in Wales and Monmouthshire, VII County of Pembroke, London 1925.