Eastington – wieża mieszkalna

Historia

   Eastington (pierwotnie zwane Jestynton) zbudowane zostało prawdopodobnie na początku XIV wieku, choć datowane jest niekiedy także i na początek XV wieku. Stanowiło siedzibę rodu Perrotów, którzy jednak swą główną rezydencję mieli w Haroldston, a w XV wieku na zamku Carew. W XVI wieku miejscowe dobra na drodze koligacji małżeńskich przeszły na rodzinę Philipps, zaś w XVII stuleciu Eastington należało do rodu Meares. Dwóch z jego przedstawicieli, William i jego brat George, pełniło urząd szeryfów Pembrokeshire w 1673 i 1692 roku. Ich potomkowie zamieszkiwali w Eastington  do 1842 roku, kiedy to John Meares sprzedał wieżę i okoliczne ziemie Johnowi Mirehouse.

Architektura

   Wieżę wzniesiono na stosunkowo płaskim terenie, pośród pól poprzecinanych strumieniami spływającymi na zachodzie do małej zatoki Angle. Budowla otrzymała w planie formę prostokąta o wymiarach 13 x 7,5 metra, przy niezbyt dużej wysokości wynoszącej 7,5 metra do poziomu chodnika obronnego. Ta górna galeria zabezpieczona została blankowanym przedpiersiem osadzonym na wystających z lica ścian wspornikach, przy czym w części merlonów utworzono szczelinowe otwory strzeleckie. W podobny sposób zwieńczone było także boczne, mniejsze skrzydło głównego bloku wieży, dostawione po stronie północnej i posiadające tą samą wysokość. Wysunięte było ono na około 5 metrów.
   Wejścia do budynku znajdowały się na poziomie gruntu oraz na poziomie pierwszego piętra, za pomocą zewnętrznych, kamiennych schodów. Oba umieszczone były w elewacji zachodniej. Wewnątrz parter głównej części wieży wypełniało jedno duże, przykryte sklepieniem kolebkowym pomieszczenie. Było ono ciemne, doświetlane jedynie trzema otworami szczelinowi (po jednym od północy, południa i zachodu) oraz wyposażone tylko w cztery nisze, półki ścienne. Zapewne jak w większości tego typu średniowiecznych budowli pełniło funkcję gospodarczą jako spiżarnia. Górna kondygnacja także zajmowana była przez jedno duże pomieszczenie. Było ono już ogrzewane kominkiem osadzonym w ścianie wschodniej oraz oświetlane większymi, dwudzielnymi oknami o prześwitach zwieńczonych trójliściami, przeprutymi prawdopodobnie z każdej strony świata. W grubości muru północno – zachodniego narożnika umieszczono schody wiodące na galerię obronną oraz na małą czworoboczną wieżyczkę obserwacyjno – strażniczą, nie było natomiast wewnętrznego połączenia pomiędzy parterem i piętrem.
   Północne skrzydło zostało zwieńczone sklepieniami kolebkowymi na obydwu kondygnacjach, choć sklepienie piętra miało formę bardziej ostrołuczną. Górna kondygnacja wypełniona była przez jedno pomieszczenie, dolna natomiast podzielona została na pomieszczenie i małą komorę w północnym skraju skrzydła. Skrzydło zaopatrzone było w latrynę. Jego górna kondygnacja podobnie jak w głównej części wieży zapewne pełniła funkcje mieszkalne, natomiast reprezentacyjna aula (hall) przypuszczalnie znajdowała się w niezachowanym skrzydle zachodnim. To ostatnie było jednokondygnacyjne i przykryte dwuspadowym dachem.

Stan obecny

   Wieża zachowała się w dobrym stanie, z całością murów obwodowych, sklepieniami i nawet z przedpiersiem. Niestety przekształceniu uległy okna oraz zburzone zostało skrzydło zachodnie, przypuszczalnie mieszczące aulę, po którym widoczne są dwa krótkie fragmenty murów i odcisk dachu na zachodniej elewacji. Po przeciwnej, wschodniej stronie wieży dostawione zostały zabudowania nowożytne.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Davis P.R., Forgotten Castles of Wales and the Marches, Eardisley 2021.

Salter M., The castles of South-West Wales, Malvern 1996.
Smith P., Houses of the Welsh Countryside. A Study in Historical Geography, London 1988.