Historia
Murowany kościół we wsi Cregrina zbudowany został w XIII wieku, choć samą osadę w źródłach pisanych odnotowano już w drugiej połowie XII wieku. Kolejną wzmiankę o wsi zapisano w 1291 roku. Kościół pełnił w niej wówczas funkcje parafialne. Pod koniec średniowiecza, prawdopodobnie w XV stuleciu, przebudowano go i powiększono. Gruntownie odnowiony został w 1903 roku i ponownie naprawiony w 1958 roku.
Architektura
Początkowo kościół był jedną z wielu wiejskich, bardzo małych i skromnych budowli salowych na planie prostokąta. Świątynia nie miała wydzielonego zewnętrznie prezbiterium ani żadnego aneksu (np. kruchty lub zakrystii) i zapewne oświetlana była niedużymi, rozglifionymi do wnętrza oknami lancetowatymi. Wejście do wnętrza prowadziło od południa poprzez prosto wykonany, skromny, ostrołucznie zamknięty portal ze sfazowanymi krawędziami.
W XV wieku dobudowane zostało po wschodniej stronie czworoboczne prezbiterium, usytuowane jednak nieco krzywo, nie na osi nawy, z przesunięciem wschodniej części ku północy. Nietypowo otrzymało ono większą szerokość od starszej nawy. Wewnątrz obie części rozdzieliło jedynie drewniane lektorium (bez murowanej arkady tęczy), a nad całością zastosowano otwartą więźbę dachową. Wnętrze doświetliły wówczas większe, ostrołuczne okna późnogotyckie.
Stan obecny
Kościół jest dziś malowniczą, otynkowaną i pobieloną budowlą z odnowionymi w trakcie renowacji oknami, oryginalnym portalem wejściowym i układem z okresu późnego średniowiecza, kiedy to do XIII-wiecznej nawy dodano prezbiterium. Wewnątrz zachowała się XV-wieczna więźba dachowa, przegroda lektorium (częściowo odtworzona, z brakującym drewnianym maswerkiem nad przejściem) i XIII-wieczna chrzcielnica. Ławy i pulpit są już natomiast prostymi dodatkami XX-wiecznymi.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Kinross J., Discovering the smallest churches in Wales, Stroud 2007.
Salter M., The old parish churches of Mid-Wales, Malvern 1997.
The Royal Commission on The Ancient and Historical Monuments and Constructions in Wales and Monmouthshire. An Inventory of the Ancient and Historical Monuments in Wales and Monmouthshire, III County of Radnor, London 1913.