Historia
Kościół św. Michała i Wszystkich Aniołów w Colwinston został wzniesiony już w XII wieku. Pierwsza wzmianka źródłowa o miejscowej parafii dotyczyła 1141 roku, kiedy to Maurice de Londres potwierdził donację dla świątyni. W XIII wieku kościół został powiększony o prezbiterium, a na początku XVI stulecia o kruchtę i wieżę, która została dodatkowo podwyższona w XVIII i XIX wieku. W 1879 roku budowla została odnowiona. Niestety w 1971 roku uległa pożarowi, po którym co prawda szybko dokonano renowacji, lecz przy okazji po północnej stronie wzniesiono współczesną zakrystię.
Architektura
Kościół pierwotnie składał się z romańskiej, prostokątnej w planie nawy, będącej budowlą salową, jeszcze bez wydzielonego zewnętrznie prezbiterium. Wydzielone, krótszego, węższego i niższe prezbiterium, także na planie prostokąta, dobudowane zostało po wschodniej stronie w XIII wieku. Oświetlane było ono wąskimi i wysokimi oknami zakończonymi trójliśćmi, posiadało także osobny portal wejściowy dla kapłana w ścianie południowej. Nawa w okresie tym prawdopodobnie oświetlana była podobnymi, niewielkimi otworami, natomiast wejście dla wiernych wiodło od południa i być może także od zachodu.
Pod koniec XV lub początku XVI wieku w zachodnią część nawy lekko wtopiona została kwadratowa w planie wieża. Przy jej południowej ścianę umieszczono wykusz mieszczący klatkę schodową, a zwieńczona została dość wysokim przedpiersiem osadzonym na wspornikach i krenelażem. W tym samym okresie południowe wejście do nawy poprzedzono kruchtą, zaopatrzoną w szeroki, profilowany portal zwieńczony prostym obramieniem. W okresie późnogotyckim okna nawy i wschodnie okno prezbiterium powiększono na dwu i trójdzielne.
Stan obecny
Kościół zachował w dużej części wygląd późnogotycki wraz z przetrwałymi starszymi detalami architektonicznymi. W południowej ścianie prezbiterium zachowały się dwa pierwotne okna i portal z XIII wieku, a po bokach łuku tęczowego dwie gotyckie nisze zwieńczone trójliściami, ze śladami średniowiecznych polichromii. Okna nawy zostały wymienione w trakcie nowożytnej renowacji, lecz być może naśladują one formę starszych ościeży, takich jak XV-wieczne okno we wschodniej ścianie prezbiterium.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of Gwent, Glamorgan & Gower, Malvern 2002.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Church of St Michael and All Angels A Grade I Listed Building in Colwinston, Vale of Glamorgan.