Cascob – kościół św Michała

Historia

   Wieś Cascob wspomniana został w źródłach pisanych już w XI-wiecznej Domesday Book, gdzie zapisano jej nazwę jako Cascope. Kościół św. Michała wzniesiony został w XIII wieku, być może na miejscu prehistorycznego kurhanu, choć pagórek raczej utworzony został w XIV wieku, gdy zawaleniu uległa górna część wieży, której gruz u podstawy budowli z czasem porósł trawą i zmieszał się z ziemią. Z pewnością kościół uległ w XV wieku przebudowie i w formie późnogotyckiej dotrwał do czasów renowacji z końca XIX wieku.

Architektura

   Kościół św. Michała w okresie późnego średniowiecza posiadał typowy układ dla wiejskich świątyń tego regionu. Składał się bowiem z jednonawowego korpusu na rzucie wydłużonego prostokąta, węższego i krótkiego prezbiterium na planie czworoboku, wieży po stronie zachodniej i kruchty o mieszanej drewniano – murowanej konstrukcji, dostawionej przed południowym wejściem do nawy. Tym co wyróżniało kościół było usytuowanie wieży pośrodku niewielkiego kopca, prawdopodobnie będącego efektem zawalenia w nieznanym okresie górnej partii wieży. Wyjaśniałoby to jej niską i przysadzistą konstrukcję, później uzupełnioną szachulcową nadbudową.
   Pierwotnie wnętrze kościoła doświetlały bardzo wąskie otwory okienne, prawie szczeliny, które w okresie gotyku poszerzano, wydłużano i zwieńczano trójliśćmi. Prezbiterium od nawy tradycyjnie oddzielone było drewnianą przegrodą lektorium, zaopatrzoną u góry w balkon, czy też rodzaj galerii. Obie główne części kościoła zwieńczone były otwartą więźbą dachową z półkoliście wyprofilowanymi jętkami, nad którymi zastrzały ozdobiono obustronnymi wcięciami.

Stan obecny

   Kościół jest dziś malowniczą budowlą, nie zniekształconą zbyt mocno przez nowożytne renowacje i modernizacje. Wymianie uległa jedynie część okien (południowe i wschodnie w prezbiterium), zachowały się jednak pierwotne otwory w północnej ścianie nawy i prezbiterium, oraz w południowej ścianie nawy. Wewnątrz obejrzeć można lektorium z początku XVI wieku z wciąż zachowaną balustradą górnej galerii oraz XIV-wieczną ośmioboczną chrzcielnicę. Zwraca uwagę również otwarta więźba dachowa, co prawda odnowiona, ale jednak XV-wieczna.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Kinross J., Discovering the smallest churches in Wales, Stroud 2007.

Salter M., The old parish churches of Mid-Wales, Malvern 1997.
The Royal Commission on The Ancient and Historical Monuments and Constructions in Wales and Monmouthshire. An Inventory of the Ancient and Historical Monuments in Wales and Monmouthshire, III County of Radnor, London 1913.