Historia
Zamek Carndochan prawdopodobnie został wybudowany przez władcę Gwynedd, Llywelyna Wielkiego, pomiędzy 1202 rokiem, kiedy to zdobył on region (cantref) Penllyn a rokiem 1231, gdy rozpoczęła się kampania przeciwko Hubertowi de Burgh, a najpóźniej przed swą śmiercią w 1240 roku. Warownia broniła wschodniej granicy Gwynedd i ważnego szlaku, który biegł przełęczą między Bala i Dolgellau, a także zapewniała ochronę dla królewskich stad wypasanych na wyżynnych pastwiskach. Nie jest wiadome do kiedy zamek funkcjonował. Być może w drugiej połowie XIII wieku przejęty został przez Llywelyna ap Gruffudda, ostatniego władcę niepodległej części Walii, który po klęsce w 1277 roku czynił starania o zdobycie kontroli nad ziemiami na których znajdował się Carndochan (w 1281 roku dokonał wymiany z posiadającym ten region walijskim lordem). Wykopaliska z XIX wieku odkryły poczerniałą ziemię, kości i węgiel drzewny, co sugeruje, że koniec warowni wiązał się z pożarem i gwałtownym zniszczeniem.
Architektura
Zamek usytuowano na wysokim, skalistym wzgórzu o stromych skarpach po stronie północnej, wschodniej i zachodniej. Obwód jego murów obronnych o grubości około 1,8 metra zakreślał w przybliżeniu owalny kształt. Wzmocniony był podkowiastą wieżą po stronie południowej, oraz większą, bardziej wysuniętą poza obwód, podkowiastą wieżą po stronie zachodniej. Północno – wschodniego fragmentu obwarowań chroniła wieża cylindryczna o średnicy około 8 metrów, górująca nad stokami opadającymi ku dolinie Lliw.
Wieża zachodnia oprócz obrony najbardziej dogodnego podejścia na wzgórze, zapewne pełniła także funkcje mieszkalne z racji zajmowania dużej przestrzeni o wymiarach 10 x 17 metrów (była bardzo podobna do wieży mieszkalnej zamku Castell y Bere). Przed jej czołem wyciosano w skale przekop, dlatego być może tam właśnie znajdowała się pierwotna droga dojazdowa do zamku, która mogła być także poprowadzona południowymi, najłagodniejszymi stokami wzgórza. Brama wiodąca na dziedziniec przypuszczalnie, jak w większości zamków rodzimych walijskich książąt, była jedynie zwykłym portalem w murze, być może dostępnym za pomocą drewnianej rampy lub mostu. Wieża zachodnia mogła za sprawą wysunięcia przed sąsiednie kurtyny muru flankować bramę, a wieża południowa zapewniać dodatkową ochronę.
Centralne miejsce zamku zajmował kwadratowy w planie budynek o długości boków wynoszącej około 7 metrów, prawdopodobnie wieża mieszkalna. Jego mury prezentowały lepszą jakość murarską, dlatego być może zostały wzniesione na innym etapie budowy zamku, albo zatrudniono tylko do jego budowy lepiej wykwalifikowanych murarzy. Z drugiej strony ściany budynku były stosunkowo cienkie, co wskazywałoby na wyższe kondygnacje konstrukcji drewnianej.
Stan obecny
Do czasów współczesnych przetrwały jedynie relikty murów i wieży południowej o maksymalnej wysokości dochodzącej do 2 metrów. Pozostała część obwarowań ma formę rozrzuconego na stokach wzgórza rumowiska luźnych kamieni. Wstęp na teren leżących na obszarze parku narodowego Snowdonia ruin jest wolny. Ścieżka wiedzie wrzosowiskami z doliny Lliw, 3 km na zachód od miasteczka Llanuwchllyn.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Davis P.R., Castles of the Welsh Princes, Talybont 2011.
Davis P.R., Towers of Defiance. The Castles & Fortifications of the Princes of Wales, Talybont 2021.
Salter M., The castles of North Wales, Malvern 1997.