Cardiff – kościół św Jana

Historia

   Kościół został wybudowany w 1180 roku jako kaplica dla większej świątyni św. Marii, założonej przez benedyktynów z opactwa Tewkesbury. W 1404 roku w czasie walijskiego buntu Owaina Glyndŵra został poważnie uszkodzony. Z tego powodu w drugiej połowie XV wieku (około 1453 roku) został naprawiony i przy okazji przebudowany przy wsparciu Anny Neville, żony księcia Gloucester, późniejszego króla Ryszarda III. Wówczas to między innymi wzniesiono wieżę po stronie zachodniej w stylu angielskiego gotyku wertykalnego. Od XVII wieku, po kasacie benedyktyńskiego konwentu, kościół pełnił funkcję kościoła parafialnego. W XIX wieku dokonano jego znaczącej rozbudowy, dodając dodatkową zewnętrzną północną i południową nawę oraz zakrystię.

Architektura

   Kościół z XV wieku składał się z pięcioprzęsłowego, trójnawowego korpusu, czteroprzęsłowego prezbiterium o podobnej szerokości do nawy głównej, przystawionych do niego od północy i południa kaplic i zachodniej wieży. Tą ostatnią wzmocniono narożnymi, wielouskokowymi przyporami, zaopatrzono w ostrołukowe okna z maswerkami i zwieńczono ozdobnym, ażurowym krenelażem wypełnionym maswerkami i sterczynami. W każdym narożniku i pośrodku ścian umieszczono rzeźbione na podobieństwo maszkaronów konsole, nad którymi wzniesiono smukłe sterczyny, z których narożne połączono z ażurowymi wieżyczkami. Od strony północno – wschodniej w ryzalitowej wieżyczce osadzono spiralną klatkę schodową, zaś w przyziemiu umieszczono otwartą na cztery strony, podsklepioną kruchtę.

Stan obecny

   Obecny kościół niestety został w okresie nowożytnym znacznie powiększony, przez co jego późnośredniowieczna bryła uległa częściowemu zatarciu. Wyróżnia się natomiast wieża, która od XV wieku jest jednym z najcharakterystyczniejszych miejsc w mieście, a zarazem wybitnym przykładem na terenie Walii gotyku wertykalnego. Poza nią jedynymi widocznymi od strony zewnętrznej średniowiecznymi elementami są zachodnie przęsło nawy północnej, Wschodnia i część północnej ściany prezbiterium oraz kaplica północna przy prezbiterium. Oryginalna kaplica południowa zachodnia nie zachowała się, pozostały po niej jedynie dwie arkady prowadzące do kaplicy nowożytnej.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Salter M., Abbeys, priories and cathedrals od Wales, Malvern 2012.
Salter M., The old parish churches of Gwent, Glamorgan & Gower, Malvern 2002.

Wooding J., Yates N., A Guide to the churches and chapels of Wales, Cardiff 2011.