Historia
Kościół w Begelly został wzniesiony w XIII wieku, początkowo pod wezwaniem św. Bugaila, co w języku celtyckim oznacza „pasterza” i prawdopodobnie było uhonorowaniem fundatora lub Chrystusa. Zapewne jeszcze w okresie średniowiecza kościół był rozbudowywany i powiększany. W 1886 roku miał się znajdować w bardzo złym stanie, dlatego przeszedł gruntowną restaurację, w trakcie której naprawiono dachy i zrekonstruowano zniszczone portale drzwiowe i okienne.
Architektura
Kościół składał się podłużnej, prostokątnej nawy o wymiarach 11,4 x 4,4 metra i krótszego prezbiterium wielkości 6,1 x 4,4 metra, zakończonego od strony wschodniej ścianą prostą. Zachodnią stronę zajęła zwieńczona krenelażem strzelista wieża na planie czworoboku o wymiarach 6,2 x 5,7 metra, wysokości 21,5 metrów. Jej wnętrze podzielono na trzy piętra, skomunikowane za pomocą ryzalitowej wieżyczki z klatką schodową zaopatrzoną w 105 schodów, umieszczonej w północno – wschodnim narożniku. Od południa do kościoła dostawiono dwa aneksy, jeden pełniący pierwotnie rolę kruchty, a drugi kaplicy wielkości 2,7 x 2,6 metra. Od strony północnej na wysokości prezbiterium i częściowo nawy dostawiona została druga nawa na planie prostokąta długości 11,1 metrów i szerokości 4,3 metra. Otwarto ją na nawę jedną arkadą, a na prezbiterium dwoma arkadami. Odgradzający prezbiterium od nawy łuk tęczowy otrzymał dużą wysokość i ostre zakończenie, a na zachód od niego umieszczono dwa wsporniki, pierwotnie podtrzymujące piętrowe lektorium. Na południowej ścianie znalazło się również pięć konsol, które wcześniej wspierały drewnianą więźbę dachową. Jedynie przestrzeń pod wieżą przykryta została sklepieniem. Na nawę otwarto ją ostrołuczną arkadą.
Stan obecny
Zachowany do dziś kościół poza wieżą przeszedł gruntowną wiktoriańską renowację, dlatego posiada obecnie w dużej części średniowieczne mury, ale większość detali architektonicznych została wymieniona bądź odnowiona. W kościele na półkach w ramach małej ekspozycji ustawiono kilkanaście rzeźbionych kamieni, prawdopodobnie pochodzących z XV wieku (np. wymontowane maswerki, kamienie zdobione pięciolistnymi kwiatami).
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of South-West Wales, Malvern 2003.
The Royal Commission on The Ancient and Historical Monuments and Constructions in Wales and Monmouthshire. An Inventory of the Ancient and Historical Monuments in Wales and Monmouthshire, VII County of Pembroke, London 1925.
Strona internetowa coflein.gov.uk, St Mary’s church, Begelly.
Strona internetowa stmaryschurchbegelly.org.uk, History.