Historia
Torwood od XV wieku stanowiło własność rodu Forresterów of Garden, strażników pobliskich lasów królewskich Tor Wood. Ich przedstawiciele wybudowali murowaną wieżę mieszkalną około 1566 roku, co udokumentowano datą w kartuszu przed wejściem. W 1635 roku Torwood przeszło na własność Forresterów z Corstorphine, którzy przypuszczalnie wkrótce potem dokonali przebudowy pobliskich zabudowań gospodarczych i muru okalającego niewielki dziedziniec. Nie wiadomo do kiedy Torwood pełniło funkcje rezydencjonalne, lecz najdalej w XIX wieku było już opuszczoną ruiną.
Architektura
Torwood usytuowano na szczycie niewysokiego wzgórza w pobliżu Lasu Kaledońskiego (Caledonian Forest). Otrzymało ono w planie kształt litery L, składającej się z większego skrzydła wydłużonego na linii wschód – zachód oraz mniejszego skrzydła dostawionego do jego narożnika północno – zachodniego. Ten typowy układ wzbogacony został o ryzalit w kącie pomiędzy oboma skrzydłami, mieszczący wewnątrz spiralną klatkę schodową oraz o kolejny czworoboczny ryzalit przy narożniku zachodnim, także mieszczący spiralną klatkę schodową i dodatkowo po małej komorze na każdej kondygnacji. Każde ze skrzydeł przykryte zostało osobnymi dachami dwuspadowymi, przy czym mniejsze skrzydło północno – zachodnie dzięki dodatkowej kondygnacji dominowało nad całością założenia.
Wejście do Torwood umieszczono na poziomie gruntu, nie jak zazwyczaj w ryzalicie w kącie pomiędzy skrzydłami, ale bezpośrednio w mniejszym skrzydle północno – zachodnim. W przyziemiu mieściło się tam pomieszczenie z trzema otworami strzeleckimi flankującymi wejście i przedpole budowli, a także kolejna, główna i najszersza klatka schodowa. Główne skrzydło mieściło natomiast na parterze szereg pięciu komór połączonych długim korytarzem z niezależnymi wejściami. Trzy zachodnie z nich pełniły rolę spiżarni, zaś czwarta na samym wschodzie była kuchnią z okazałym paleniskiem i kamiennym korytem na wodę. Wszystkie te pomieszczenia doświetlane były jedynie przez małe szczeliny o rozglifieniach skierowanych do środka.
Pierwsze piętro tradycyjnie mieściło komnatę reprezentacyjną (hall) usytuowaną w środkowej i zachodniej części głównego skrzydła. Jej ogrzewanie zapewniał duży kominek w ścianie północnej, a trzy klatki schodowe zapewniały wygodną komunikację z komnatami mieszkalnymi na górze oraz z piwniczką z winem na dole w jednej z komór przyziemia. Od wschodu aula sąsiadowała z nieco mniejszą komnatą prywatną, do której można było się wycofać z uczt, gwarnych imprez i uroczystości w auli. Także ona ogrzewana była kominkiem, a ponadto zaopatrzona w trzy mniejsze komory przy elewacji wschodniej. Oświetlenie górnych pięter zapewniały już większe, czworoboczne okna o dość masywnych i pozbawionych zdobień ościeżach.
Stan obecny
Torwood jest dziś niezadaszoną, zrujnowaną i zaniedbaną budowlą, choć jego mury zachowały się praktycznie w całości łącznie z podziałami kondygnacyjnymi i częściowo ścianami szczytowymi. Stanowi ciekawy przykład przejściowej budowli pomiędzy późnośredniowieczną, mieszkalną budowlą wieżową a nowożytnym budynkiem o formie dworu. Co prawda w 1957 roku podjęto próbę odnowienia zabytku, jednak po zabezpieczeniu murów i śmierci parę lat później głównego inwestora, Gordona Millara, działania zostały przerwane. Budowlę można zwiedzać, lecz z każdym rokiem jest to coraz bardziej niebezpieczne z powodu pogarszającego się stanu murów i drewnianych elementów budynku.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Coventry M., The castles of Scotland, Prestonpans 2015.
Lindsay M., The castles of Scotland, London 1995.
MacGibbon D., Ross T., The castellated and domestic architecture of Scotland from the twelfth to the eighteenth century, t. 2, Edinburgh 1887.