Pobull Fhinn – kromlech

Historia

   Kromlech Pobull Fhinn wzniesiony został w okresie neolitu. Cel jego budowy, która musiała zaangażować znaczne zasoby ludzkie, oraz funkcje jakie pełnił, nie są znane. Wiadomo jedynie, iż teren pod jego usytuowanie został starannie wybrany i wymagał wcześniejszych prac dostosowawczych. Być może przy jego wyborze brano pod uwagę okoliczne wystające ponad horyzont wzgórza i góry, widoczne przy dobrej pogodzie.

Architektura

   Pobull Fhinn wzniesiono na nierównym terenie opadającym na południe ku wodom Loch Langais, częściowo wyrównanym i dostosowanym pod budowę ludzkimi rękami. W północnej części założenia teren przekopano do głębokości około 1,2 metra, a po stronie południowej utworzono niewysoki ziemny wał z niewielką ilością małych kamieni, który otoczył dużą część plateau. Zewnętrzna krawędź tegoż wału oraz krawędź północnej skarpy stały się podstawą pod budowę kromlechu.
   Pobull Fhinn był kamiennym kręgiem, a w zasadzie nieregularnym owalem z wybrzuszeniem po stronie północno – wschodniej, utworzonym z głazów ustawionych pionowo dłuższymi bokami. Wymiary założenia w planie wynosiły 37,2 metry na linii wschód – zachód i 30,5 metra na linii północ – południe. Kromlech utworzono z co najmniej 24 głazów, z czego osiem tworzyło część północną, a 16 południową, choć nie wiadomo ile z nich zostało w późniejszym okresie przeniesionych lub zniszczonych (zwłaszcza na odcinku północno – wschodnim, obecnie całkowicie pozbawionym kamieni).
   Wysokość większości głazów wahała się od 0,9 metra do 1,5 metra, choć były też i mniejsze, a wyróżniał się głaz południowo – zachodni mierzący 2,4 metra długości, 0,8 metra szerokości i 0,6 metra grubości. Natomiast we wschodniej części kręgu usytuowany został owalny i ostro zakończony kamień o wysokości 2,1 metra. Pierwotnie głazy użyte do budowy kręgu mogły być jeszcze wyższe i liczniejsze, gdyż poza kręgiem, po stronie zachodniej, znajdują się dwa duże przewrócone kamienie i jeden przechylony.

Stan obecny

   Pobull Fhinnn jest dziś jednym z najlepiej zachowanych kromlechów na północnych wyspach Szkocji. W jego pobliżu znajduje się parking samochodowy, ustawiona jest także tablica informacyjna oraz znaki wskazujące dojazd do pobliskiego megalitycznego grobowca Barpa Langass.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Castleden R., Neolithic Britain: New Stone Age sites of England, Scotland and Wales, London 1992.
Noble G., Neolithic Scotland. Timber, Stone, Earth and Fire, Bodmin 2006.
The Royal Commission on the Ancient and Historical Monuments and Constructions of Scotland. Ninth report with inventory of monuments and constructions in the outer Hebrides, Skye and the Small Isles, Edinburgh 1928.