Jedburgh – most Canongate

Historia

   Most nad Jed Water w królewskim mieście Jedburgh zbudowano w XVI wieku, w celu łatwiejszej przeprawy przez rzekę, którą do tego czasu pokonywano poprzez bród. W 1677 roku miał się znajdować w bardzo złym stanie wymagającym naprawy. Kolejne jego renowacje przeprowadzano w 1772 roku, między innymi usunięta miał wówczas zostać brama pośrodku mostu.

Architektura

   Most Canongate wzniesiono w północno – wschodniej części miasta w pobliżu opactwa augustiańskiego, przed jedną z bram miejskich, ponad nurtem rzeki Jed. Usytuowano go w charakterystyczny sposób, tak, iż łączył się z drogą po obu stronach brzegu pod kątem prawie 90 stopni. Prawdopodobnie miało to zapobiegać wjeżdżaniu na przeprawę rozpędzonych konnych, poprzez zmuszeni ich do ostrego skrętu tuż przed mostem.
   Most otrzymał formę trzech przęseł o szerokich, półkolistych, profilowanych po bokach i zaopatrzonych od dołu w żebra arkadach, osadzonych na masywnych filarach. Filary te w stronę nurtu wysunięte zostały ściętymi izbicami zabezpieczającymi przed lodem i innymi większymi spływającymi z nurtem elementami mogącymi zaszkodzić konstrukcji. Szerokość mostu wyniosła od 2,8 do 3 metrów, mogły się więc na nim mijać dwa jadące konie, a co więcej piesi w razie potrzeby mogli schodzić z drogi konnym w zaułki umieszczone w zwieńczeniach izbic.

Stan obecny

   Most pomimo kilku nowożytnych kampanii remontowych, wymuszonych jego złym stanem technicznym, znajduje się dziś w dobrej formie, stanowiąc rzadki przykład późnośredniowiecznej przeprawy. Nie zachowała się jedynie brama wieńcząca jego środkową część, nie ma też śladów po pobliskiej bramie miejskiej od której otrzymał swą nazwę.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Salter M., Medieval Bridges, Malvern 2015.

The Royal Commission on the Ancient Monuments of Scotland, An Inventory of the Ancient and Historical Monuments of Roxburghshire, volume 1, Edinburgh 1956.