Horsburgh – wieża mieszkalna

Historia

   Wieża wzniesiona została przez ród Horsburghów (Horsbroc), dzierżących okoliczne ziemie co najmniej od drugiej połowy XV wieku, i przez kilka generacji dzierżących urząd zastępców szeryfów hrabstwa Peebles. Jej budowę przeprowadzono około połowy XVI wieku, podobnie jak nieodległą wieżę Nether Horsburgh, także własność rodu Horsburghów. W XVII wieku rodzina ta polepszyła swój status i bogactwo, wpadła też w liczne konflikty z sąsiadami, przez co na siedziby Horsburghów urządzonych było kilka zbrojnych napaści. Horsburghowie posiadali okoliczne dobra aż do początku XX wieku, choć wieża opuszczona została dużo wcześniej, prawdopodobnie w XVIII wieku.

Architektura

   Wieżę usytuowano pośrodku górującego nad okolicą wzgórza, opadającego stokami na południu ku rzece Tweed, a od zachodu ograniczonego mniejszymi strumieniami. Otrzymała ona w planie kształt litery L, składającej się z prostokątnego, głównego skrzydła o wymiarach 9,5 x 10,5 metra i grubości murów wynoszącej 1,2 metra, umieszczonego dłuższym bokiem na linii wschód – zachód. Boczne, nieduże skrzydło o wielkości 2,5 x 3,7 metra, mieszczące klatkę schodową, przystawiono od strony północnej. Układ wnętrz wieży nie jest znany, przypuszczać jedynie można, iż nie odbiegał od najczęściej spotykanego w szkockich wieżach mieszkalnych w postaci gospodarczego, przeważnie słabo oświetlanego i nieogrzewanego, ale podsklepionego przyziemia i dwóch lub trzech górnych kondygnacji, w których na pierwszym piętrze przeważnie umieszczano aulę (hall) – pomieszczenie, dzienne o reprezentacyjnej formie, a na drugim i ewentualnie trzecim piętrze komnaty mieszkalne.

Stan obecny

   Do dnia dzisiejszego zachowały się jedynie niewielkie relikty wieży, dochodzące w najwyższych partiach do maksymalnie około 6,7 metrów wysokości. Pozostałości przetrwałych trzech ścian przemurowane zostały w XIX wieku w trakcie pierwszych prac zabezpieczających. Wstęp na ich teren jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Coventry M., The castles of Scotland, Prestonpans 2015.

Lindsay M., The castles of Scotland, London 1995.
MacGibbon D., Ross T., The castellated and domestic architecture of Scotland from the twelfth to the eighteenth century, t. 3, Edinburgh 1889.
The Royal Commission on the Ancient Monuments of Scotland, Peeblesshire, An Inventory of the Ancient Monuments, volume 2, Edinburgh 1967.