Historia
Wieża mieszkalna Hillslap, zwana także Calfhill, według daty umieszczonej na nadprożu wejścia, wzniesiona została około 1585 roku, jako jedna z trzech wież mieszkalnych w okolicy rzeki Allan Water (pozostałe to Colmslie i Langshaw). Należała ona do rodziny Cairncross (Carncorse). Jej dzieje oraz moment porzucenia nie zostały bliżej udokumentowane. Funkcje mieszkalne prawdopodobnie pełniła do około połowy XVIII wieku.
Architektura
Wieżę wzniesiono na łagodnym stoku, blisko szczytu wzniesienia, na zachód i północ od którego przepływały dwa małe, bezimienne strumienie, wpadające na północnym – wschodzie do niedużej rzeki Allen Water. Była to typowa szkocka budowla dla okresu przejściowego między średniowieczem a czasami nowożytnymi, wzniesiona na planie litery L, składająca się z głównego prostokątnego bloku o wymiarach 9,1 x 6,7 metra z murami grubymi na około 1,2 metra i mniejszego, prawie kwadratowego w planie skrzyła po stronie północno – zachodniej o wielkości 4,9 x 3,5 metra. Hillslap uzyskało smukły wygląd dzięki niewielkim wymiarom w planie oraz czterem kondygnacjom (pięciu w bocznym skrzydle), które zwieńczono dachami dwuspadowymi, osobnymi dla głównego bloku i bocznego skrzydła. Dachy osadzono na trójkątnych szczytach, nie o popularnej wówczas formie schodkowej, ale prosto ściętych.
Tradycyjnie w kącie utworzonym przez oba człony wieży podwieszono obłą wieżyczkę schodową w celu zaoszczędzenia miejsca na górnych kondygnacjach, oraz umieszczono wejście do budynku, przeprute na poziomie dziedzińca, we wschodniej ścianie mniejszego skrzydła, które mogło być dzięki temu flankowane przez otwór strzelecki z głównego bloku wieży. Wieżyczka wykuszowa podwieszona została w dość rzadko spotykany sposób, nie tylko za pomocą półkolistych, uskokowych konsol, ale i arkadą o łuku odcinkowym.
Wnętrze przyziemia jako jedyne zostało przykryte sklepieniem kolebkowym, podczas gdy wszystkie wyższe kondygnacje zwieńczono płaskimi, drewnianymi stropami. Po przekroczeniu zamykanego kratą wejścia osiągało się ciasny przedsionek prowadzący na klatkę schodową oraz po skręceniu do komory w głównym bloku wieży. Była ona doświetlana licznymi lecz małymi, obustronnie rozglifionymi otworami i nie posiadała kominka, musiała więc służyć za spiżarnię lub magazyn. Jej jedynym wyposażeniem była półka ścienna zlokalizowana przy wejściu.
Pierwsze piętro w głównym bloku wieży zajmowało pomieszczenie dzienne, reprezentacyjne (hall) o wymiarach 7 x 4,6 metra. Ogrzewane było kominkiem osadzonym w ścianie południowej, flankowanym przez dwa okna. Dodatkowe otwory okienne przepruto po jednym w każdej pozostałej ścianie, a w narożniku zachodnim utworzono małą półkę ścienną. Mniejsze skrzydło na poziomie pierwszego piętra mieściło jeszcze schody, lecz powyżej komunikację przejmowała już nadwieszana wieżyczka, co pozwoliło w bocznym skrzydle na trzech najwyższych kondygnacjach wydzielić niewielkie izby mieszkalne. Pokoje mieszkalne właściciela Hillslap i jego rodziny, ogrzewane kominkami i niektóre zaopatrzone w latryny, mieściły się również na drugim i trzecim piętrze głównego bloku, które było dzielone poprzecznymi ścinkami działowymi.
Stan obecny
Hillslap jeszcze w drugiej połowie XX wieku znajdowało się w stanie trwałej, niezadaszonej ruiny, z zachowaną większością murów, lecz opuszczonej. W latach 80-tych z inicjatywy architekta Philipa Mercera przeprowadzono jej gruntowną renowację i przystosowano ponownie do funkcji mieszkalnych. Obecnie znajduje się w rękach prywatnych i nie jest udostępniona dla zwiedzających.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Coventry M., The castles of Scotland, Prestonpans 2015.
Lindsay M., The castles of Scotland, London 1995.
MacGibbon D., Ross T., The castellated and domestic architecture of Scotland from the twelfth to the eighteenth century, t. 3, Edinburgh 1889.
The Royal Commission on the Ancient Monuments of Scotland, An Inventory of the Ancient and Historical Monuments of Roxburghshire, volume 2, Edinburgh 1956.
Tranter N., The fortified house in Scotland, volume I, south-east Scotland, Edinburgh-London 1962.