Historia
Zamek zbudowany został w pierwszej połowie XIV wieku, jako jedna z wielu, a przy tym jedna z najmniejszych fundacji obronnych sir Reginalda Cheyne. Pierwotnie zwany był także Dilred, Dilraid, Dirlet, Dylrid lub Dildred, co być może pochodziło od gaelickiego dildermot, oznaczającego „przeszkoda” lub „trudność”. Wiadomo, iż w 1464 roku zamek był w posiadaniu klanu Gunn, od końca XV wieku należał do Mackayów, a następnie do Sutherlandów. Opuszczony został w drugiej połowie XVII wieku, zapewne z powodu zbyt surowych warunków mieszkaniowych.
Architektura
Zamek wzniesiono na torfowiskach w zakolu rzeki Thurso, na skalistym wzniesieniu górującym nad raczej płaskimi okolicznymi terenami wysokością około 12-15 metrów. Kamienne skarpy były równie nieprzystępne z każdej strony, lecz po stronie wschodniej dodatkowo opadały ku wartkiemu nurtowi rzeki, rozlewającej się po stronie północno – wschodniej w tzw. diabelskie jeziorko, a po stronie południowej, w odległości parudziesięciu metrów od zamku, skręcającej jednym z meandrów ku zachodowi.
Główną budowlą niewielkiego zamku była wieża mieszkalna o kształcie w planie prostokąta i wymiarach wewnętrznych jedynie 5,5 x 3 metry, przy dość grubych murach o szerokości około 2 metrów. Jej wysokość rekonstruuje się na trzy kondygnacje użytkowe, prawdopodobnie o typowym dla średniowiecza układzie z gospodarczym przyziemiem, reprezentacyjnym pierwszym piętrem i prywatnym, mieszkalnym drugim piętrem. Wieża usytuowana była w północnej części wzniesienia, natomiast południową zajmował nieduży dziedziniec o długości 12,2 metrów i szerokości 7,3 metra, otoczony kamiennym murem. Wejście w jego obręb umieszczono po stronie północno – wschodniej, tuż przy wieży która je zabezpieczała. Na dziedzińcu zapewne znajdowała się pomocnicza zabudowa gospodarcza (np. kuchnia, piekarnia, stajnie, domy służby), podobne zabudowania mogły się również mieścić po stronie zachodniej lub północnej, zabezpieczonej przekopem i ziemnym wałem w odległości około 9 metrów od wzniesienia.
Stan obecny
Zamek nie zachował się do czasów współczesnych, obecnie podziwiać można jedynie skaliste wzniesienie wybijające się pośród okolicznych wrzosowisk. Widoczne są również relikty wału ziemnego po stronie zachodniej. Wstęp na teren Dirlot jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Coventry M., The castles of Scotland, Prestonpans 2015.
MacGibbon D., Ross T., The castellated and domestic architecture of Scotland from the twelfth to the eighteenth century, t. 3, Edinburgh 1889.
The Royal Commission on the Ancient and Historical Monuments and Constructions of Scotland. Third report and inventory of monuments and constructions in the county of Caithness, Edinburgh 1911.
Strona internetowa caithness.org, Dirlot Castle, Caithness.