Calvay – zamek

Historia

   Zamek zbudowany został przez klan MacRuarie z Garmoran lub przez ich następców, MacNeilów z Barra, którzy w 1427 roku otrzymali potwierdzenie własności miejscowych dóbr od earla Ross. Nie wiadomo jak długo funkcjonował, być może aż do XVIII wieku, gdyż ukrywać się w nim miał pretendent do tronu Karol Edward Stuart po upadku nieudanego powstania.

Architektura

   Zamek zbudowano na brzegu niewielkiej wyspy Calvay, kontrolującej wody jednej z południowych cieśnin South Uist. Usytuowano go na skalistym cyplu w północnej części Calvay, tak że z resztą wyspy połączony był prawdopodobnie wąską groblą. Skaliste skarpy największej wysokości sięgały od strony północnej oraz częściowo od wschodu i zachodu, zaś na pozostałych kierunkach opadały łagodniej, umożliwiając zejście do małej zatoczki po stronie zachodniej, zdatnej do przybijania łodzi.
   Obrona zamku spoczywała na murze, wzniesionym z nieobrobionego, łączonego wapienną zaprawą kamienia, o średniej grubości 1,5 metra, który poprowadzono wzdłuż krawędzi skarp i stoków, zamykając nieregularny w planie dziedziniec o wymiarach około 15,5 x 21 metrów. Bramę wjazdową w jego obręb utworzono po stronie południowej. Był to szeroki na 0,9 metra przejazd przez mur obronny, zamykany drzwiami które blokowano ryglem osadzanym w otworze ściany. W narożniku południowo – zachodnim obwodu znajdowała się czworoboczna wieża, pozbawiona jednak możliwości flankowania bramy z racji usytuowania całym obwodem wewnątrz dziedzińca. W sąsiadującej z nią kurtynie umieszczono odpływ latryny, jaka zapewne znajdowała się na koronie muru obronnego.
   Zabudowania mieszkalne znajdowały się w najbezpieczniejszym miejscu zamku, naprzeciwko bramy, a zarazem tuż nad najwyższymi skarpami, dzięki czemu dawały stamtąd dobry ogląd cieśniny. Budynek był z grubsza prostokątny w planie, wielkości około 13 x 6 metrów, dzielony w przyziemiu na dwa pomieszczenia o mniej więcej równej wielkości.

Stan obecny

   Mury zamku zachowały się dziś maksymalnie do wysokości około 3,5 metrów. Choć w wielu miejscach zanikły pośród pokrywających skalisty cypel traw, to jednak układ zamku jest wciąż jeszcze czytelny. Wstęp na teren Calvay jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
The Royal Commission on the Ancient and Historical Monuments and Constructions of Scotland. Ninth report with inventory of monuments and constructions in the outer Hebrides, Skye and the Small Isles, Edinburgh 1928.