Historia
Zamek Caisteal Uisdean, a właściwie wieża mieszkalna zbudowana została w późnych latach XVI wieku przez Hugha (Hugona) MacDonalda, zwanego też Uistean Mac Ghilleaspuig Chlerich. Hugh był synem Archibalda Clerka, brata przyrodniego Donalda Gorma, piątego wodza klanu MacDonald z Sleat, lecz pomimo wysokiego statusu trudnił się korsarstwem i kradzieżami bydła. Po długim okresie wyjęcia spod prawa, w 1589 roku otrzymał przebaczenie win oraz w zarząd ziemie półwyspu Trotternish. Nie skłoniło go to do zmiany trybu życia i nadal knuł dalsze bezprawne działania, zwłaszcza przeciwko Donaldowi Gormowi, siódmemu wodzowi MacDonaldów z Sleat, którego obwiniał o śmierć ojca. Spisek i próba morderstwa wydały się jednak, a Hugh ratować się musiał ucieczką na wyspę North Uist, gdzie obwarował się w starym brochu Dun an Sticir. W 1602 roku został tam wraz ze swoimi zwolennikami oblężony i po paru tygodniach schwytany. Następnie osadzono go na zamku Duntulm, w którym zmarł na skutek odwodnienia z powodu żywienia jedynie soloną wołowiną, bez podawania wody. Sama wieża Caisteal Uisdean prawdopodobnie wkrótce po śmierci Hugha popadła w ruinę.
Architektura
Wieżę usytuowano w północnej części Loch Snizort Beag (u jego połączenia z większą zatoką w północnej części wyspy Skye), na skalistym wybrzeżu o stromej i dość wysokiej skarpie po stronie zachodniej i południowej. Teren Caisteal Uisdean górował na poziomem wody oraz kamienistą plażą niecałymi 14 metrami.
Wieża zbudowana została z dużych bloków bazaltu uzupełnianych gruzem i rumoszem oraz łączonych silną zaprawą wapienną, na planie prostokąta o wymiarach 15,1 x 10 metrów przy grubości murów u podstawy wahającej się pomiędzy 2 – 2,6 metra. Wejście do tej prostej i niewyszukanej konstrukcji umieszczono na poziomie pierwszego piętra, na wysokości 3 metrów, pośrodku ściany zachodniej. Miała ono szerokość 1,1 metra, a prowadzić do niego musiały drewniane schody lub drabina, łatwo usuwalne w razie zagrożenia i pozwalające na odizolowanie obrońców.
Wewnątrz na poziomie parteru znajdowała się pojedyncza komora przykryta płaskim stropem mocowanym na odsadzce muru obwodowego i doświetlana jedynie przez dwa otwory szczelinowe (po jednym w ścianie północnej i południowej). Oba były rozglifione od wewnątrz i osadzone w zwieńczonych łukiem odcinkowym wnękach. Wejście do tej najniższej komory, zapewne służącej jako spiżarnia, możliwe było jedynie poprzez otwór w stropie, za pomocą drabiny lub schodów.
Pomieszczenie na piętrze posiadało podobne wymiary jak to poniżej (10,4 x 5,8 metra), było jednak lepiej oświetlone za pomocą okien przeprutych z każdej strony prócz zachodniej. Północna i wschodnia ściana przeprute były pojedynczymi oknami, przy czym to północne umieszczono dokładnie nad otworem strzeleckim parteru, a wschodnie naprzeciwko wejścia, tak by do pomieszczenia wpadały pierwsze promienie słońca. Od strony południowej mogły znajdować się dwa okna. Wszystkie były do siebie podobne, bez wewnętrznego rozglifienia. Komnatę ogrzewał metrowej szerokości kominek umieszczony we wschodniej części ściany północnej. W połowie południowej ściany korytarza wejściowego wąskie schody w grubości muru zapewniały dostęp na drugie piętro. Znajdująca się tam komnata z pewnością posiadała podobne wymiary, lecz odtworzenie układu jej okien i ogrzewania jest dziś już niemożliwe.
Stan obecny
Do dnia dzisiejszego zachowały się dolne partie murów obwodowych Caisteal Uisdean, dochodzące w najwyższych miejscach do 4,4 metra wysokości. Spośród detali architektonicznych przetrwało w całości lub częściowo jedynie kilka otworów strzeleckich i okiennych, spośród których dwa w przyziemiu znajdują się w przesklepionych wnękach. Wstęp na teren malowniczo usytuowanej wieży jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Coventry M., The castles of Scotland, Prestonpans 2015.
Miket R., Roberts D., The Medieval Castles of Skye and Lochalsh, Edinburgh 2007.
The Royal Commission on the Ancient and Historical Monuments and Constructions of Scotland. Ninth report with inventory of monuments and constructions in the outer Hebrides, Skye and the Small Isles, Edinburgh 1928.