Historia
Wieża Blairfindy zbudowana została nad przełęczą Livet, ważną drogą między Bamfshire i Aberdeenshire, przez klan Gordonów, służąc earlom Huntly jako dworek myśliwski w czasie polowań w okolicznych lasach. Uważa się, iż prace nad nią rozpoczął przed 1564 rokiem John Gordon, a kolejne roboty musiały być prowadzone po 1586 roku, gdy wieża przeszła w ręce innej gałęzi Gordonów, gdyż datę taką wyryto ponad głównym wejściem do budynku.
Wieża nie brała nigdy udziału w większych działaniach zbrojnych, jedynie w jej pobliżu w 1594 roku Gordonowie pokonali klan Campbellów. Wiadomo także, iż w 1647 roku przetrzymywany był w niej drugi markiz Huntly, przed swym procesem i egzekucją w Edynburgu w 1649 roku. Po tym wydarzeniu budowla prawdopodobnie zamieszkiwana była jedynie okazjonalnie, a ostatecznie opustoszała i popadła w ruinę po pożarze z 1746 roku.
Architektura
Blairfindy należała do typu wież mieszkalnych wzniesionych na planie litery L. Otrzymała główne skrzydło wzniesione na planie prostokąta o wymiarach 10,6 x 7,3 metra oraz silnie wysuniętą czworoboczną, nieregularną dobudówkę w narożniku, wielkości około 4,8 x 4,8 metra. Wieża zbudowana została z gruzu oraz większych bloków piaskowca łączonych wapienną zaprawą, użytych nie tylko do wzmocnienia narożników, ale i nieregularnie powstawianych we wszystkie elewacje.
W kącie utworzonym przez dwa skrzydła wieży, po stronie północno – wschodniej, na poziomie przyziemia umieszczono portal wejściowy, zabezpieczony nadwieszonym nad nim obronnym, masywnym wykuszem z machikułami oraz otworem strzeleckim na parterze. W kącie tym wstawiona była również obła, nadwieszana wieżyczka, mieszcząca wewnątrz klatkę schodową łączącą poszczególne kondygnacje. Zwieńczenie wieży stanowiły dachy dwuspadowe, osobne dla każdego skrzydła, oparte na schodkowych szczytach. Nie pozostawiały one miejsca na otwartą galerię obronną. Funkcje obronne lub wartownicze poza wykuszem spełniała jedynie półokrągła, narożna bartyzana, dostępna bezpośrednio z poddasza.
Przyziemie wieży w głównym bloku mieściło dwie sklepione kolebkowo komory, połączone krótkim korytarzem z wejściem i z mniejszym skrzydłem. Większa sklepiona komora mieściła kuchnię z kominkiem, piecem i odpływem na nieczystości. Mniejsza komora była spiżarnią, czy też piwnicą na wino, w typowy sposób dla szkockich wież mieszkalnych połączoną osobnymi schodami w grubości muru z górną kondygnacją. Na poziom pierwszego piętra prowadziły również schody umieszczone w mniejszym skrzydle. Znajdowała się tam pojedyncza duża komnata – aula. Była ona ogrzewana rzeźbionym kominkiem i wyposażona w latrynę. Pozostałe dwie najwyższe kondygnacje (drugie piętro i poddasze) prawdopodobnie mieściły prywatne komnaty mieszkalne, zarówno w głównym jak i mniejszym skrzydle. Skomunikowane były już za pomocą węższej cylindrycznej klatki schodowej, gdyż główna kończyła się na wysokości auli.
Stan obecny
Wieża znajduje się obecnie w stanie niezadaszonej, zaniedbanej ruiny, która sądząc po licznie popękanych ścianach niestety bliska jest zawalenia (w ostatnich latach w celu zabezpieczenia niektóre ściany ściągnięto metalowymi klamrami). Zburzeniu już teraz uległo sklepienie parteru oraz klatka schodowa, szczęśliwie puki co widoczny jest jeszcze wykusz obronny ponad portalem wejściowym. Zwiedzanie wieży możliwe jest jedynie z zewnątrz, lecz utrudniać to mogą współczesne prywatne domostwa stojące w pobliżu.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Coventry M., The castles of Scotland, Prestonpans 2015.
Lindsay M., The castles of Scotland, London 1995.
MacGibbon D., Ross T., The castellated and domestic architecture of Scotland from the twelfth to the eighteenth century, t. 2, Edinburgh 1887.
Salter M., The castles of Grampian and Angus, Malvern 1995.
Tranter N., The fortified house in Scotland, volume V, north and west Scotland, Edinburgh 1986.