Historia
Grobowiec zwany dziś Grobem Adama wzniesiony został w okresie neolitu, przez wczesnorolniczą ludność żyjącą między 4 a 2 drugim tysiącleciem p.n.e. Zbudowano go zapewne z przeznaczeniem na pochowanie szczątków kilku osób lokalnej społeczności, lecz Ardnadam nie należało do największych konstrukcji tego typu. Wzniesione zostało w związku z przemianami jaki zaczęły zachodzić we wspólnotach prowadzących bardziej osiadły tryb życia od wcześniejszych koczowników, związanymi z pojawieniem się kultu przodków, rytuałem pogrzebowym czy potrzebą oddania hołdu zmarłym.
Architektura
Grobowiec usytuowano na płaskim tarasie górującym nad położoną około 150 metrów po stronie północnej zatoką Ardnadam. Pierwotnie tworzył go kamienno – ziemny kopiec (cairn) usypany na planie zbliżonym do owalu o wymiarach co najmniej 11 x 8 metrów i wysokości ponad 1 metr. Mniej więcej w środkowej części kopca utworzono komorę grobową o długości 3,2 metra i szerokości 0,8 metra, zorientowaną dłuższymi bokami na linii północny – wschód, południowy – zachód. Komorę wzniesiono z płaskich ale wysokich kamieni, wysokich na około 1,6-1,7 metra, tworzących ściany budowli. Spośród nich tzw. kamienie portalowe, a więc dwa głazy usytuowane na północno – wschodnim skraju, tworzące wejście do komory, osadzono w utworzonych wcześniej dołach. Głaz tworzący część ściany zachodniej był największy, aż 2,8 metra długi, 0,5 metra gruby. Podobnie masywnego kamienia o wymiarach 2,3 x 2 metry i 0,25 metra grubości użyto do zadaszenia komory.
Stan obecny
Obecny wygląd grobowca Ardnadam odbiega dość znacznie od pierwotnej formy. Kopiec (cairn) uległ częściowemu rozproszeniu, jego objętość a zwłaszcza wysokość jest dziś dużo mniejsza, przez co nie przykrywa dawnej komory grobowej. Komora natomiast utraciła część głazów tworzących strop, a niektóre pozostałe uległy przemieszczeniu. Wyróżniają się dwa smukłe kamienie portalowe oraz przechylony masywny głaz tworzący strop nad południową częścią komory grobowej. Wstęp na teren zabytku jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Castleden R., Neolithic Britain: New Stone Age sites of England, Scotland and Wales, London 1992.
The Royal Commission on the Ancient Monuments of Scotland, Argyll, An Inventory of the Monuments, volume VI, Mid Argyll and Cowal, Edinburgh 1988.