Historia
Kościół został zbudowany około połowy XIII wieku, w okresie przejściowym pomiędzy romanizmem i gotykiem. Sama wieś wymieniona była w źródłach pisanych dopiero w 1346 roku. W okresie późnogotyckim budynek poddano niewielkim modyfikacjom (portal po południowej stronie nawy i wejście do zakrystii). Podczas reformacji kościół przeszedł w ręce protestantów, którzy następnie przeprowadzili znaczną jego przebudowę. W XVII wieku pojawiła się masywna niska wieża, a nawa została sklepiona. W okresie baroku zmodyfikowane zostały również okna. Remont kościoła zrealizowano w 1872 roku. Na początku XX wieku została zbudowana betonowa empora w zachodniej części nawy na miejscu starszej, drewnianej. Kolejne naprawy miały miejsce w pierwszej połowie lat pięćdziesiątych zeszłego wieku. Fasada kościoła została odnowiona w 1975 roku.
Architektura
Pierwotny późnoromański kościół powstał na niskim wzgórzu pośrodku wsi, jako budowla jednonawowa z węższym kwadratowym prezbiterium, półokrągłą apsydą po stronie wschodniej i zakrystią po stronie północnej. Budynek uzyskał ciekawą formę będącą przykładem połączenia stylu romańskiego i gotyckiego. Mała nawa oraz półkolista absyda i półkoliście zwieńczone, rozglifione okna wyraźnie odnosiły się do starszej epoki, podczas gdy kwadratowe prezbiterium z żebrowym sklepieniem było już wpływem architektury gotyckiej.
Wejście do kościoła znajdowało się po południowej stronie nawy we wczesnogotyckim, profilowanym portalu wypełnionym w prześwicie trójliściem. Podobny portal zapewne znajdował się po zachodniej stronie nawy przed wzniesieniem wieży. Do zakrystii prowadził natomiast późnogotycki portal z XVI wieku.
Wewnątrz prezbiterium sklepienie krzyżowo – żebrowe oparto w narożnikach na konsolach z których jedna została wyrzeźbiona na kształt ludzkiej głowy. Masywne żebra o klinowym przekroju spięto pośrodku zwornikiem udekorowanym czwórliściem. Nawa pierwotnie przykryta była drewnianym płaskim stropem lub otwartą więźbą dachową, apsyda natomiast zwieńczona została konchą. Nawę od prezbiterium oddzielono arkadą o lekko zaznaczonym ostrołuku z gzymsami u podstawy archiwolty.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Mencl V., Stredoveká architektúra na Slovensku, Praha 1937.
Strona internetowa apsida.sk, Žehňa.