Historia
Nie wiadomo dokładnie kiedy wśród skał stanęła strażnica Rohacz. Pierwsza wzmianka o Sułowie pochodzi dopiero z 1336 roku, kiedy to król Karol Robert przekazał zamek kasztelanowi Eliaszowi, przodkowi rodu Sułowskich, jednak znaleziska archeologiczne wskazują na zamieszkanie okolicznych skał już od XIII wieku. Prawdopodobnie służyły one jako królewska strażnica ostrzegawcza po najeździe mongolskim z 1241 roku. W 1440 roku na krótki czas obsadził ją Świdrygiełło, najmłodszy brat króla Polski i Litwy Władysława II Jagiełły, w czasie walk o koronę węgierską z Władysławem Warneńczykiem. W 1470 roku Maciej Korwin kazał Piotrowi, synowi Eliasza Sulovskiego rozbudować tę strażnicę do rozmiarów zamku. Sulovscy pozostali jego właścicielami, ale po wygaśnięciu rodu doszło do walk pomiędzy spadkobiercami, podczas których w 1550 roku zamek spłonął. Ostatecznie przypadł rodzinie Sirmensisów, którzy go odbudowali i powiększyli. Pomimo tego ze względu na lokalizację w okresie nowożytnym nie posiadał już większego znaczenia militarnego. Trudny dostęp i surowe warunki mieszkaniowe sprawiły, że już w końcu XVI wieku Sirmensisowie przenieśli się do pałaców w Sułowie i Hradnej. Wojskowa załoga stacjonowała na zamku do 1730 roku, choć już w początkach tego wieku był on w bardzo złym stanie. Destrukcję przyspieszyło trzęsienie ziemi w 1763, po którym opustoszał ostatecznie.
Architektura
Warownia składała się ze starszego zamku górnego i młodszego dolnego, usytuowanych na skalistym terenie wokół i na trzech głównych kamiennych blokach. Zamek dolny, zlokalizowany na półce skalnej po stronie północnej, tworzyła wieża obronna i budynek mieszkalny, w którego ścianach do dziś zachowały się jeszcze cztery otwory okienne i kilka strzelnic. Prawdopodobnie znajdowała się tam również lżejsza zabudowa gospodarcza o konstrukcji drewnianej. Wjazd do zamku znajdował się po stronie południowo – wschodniej przez drugie, położone nieco niżej podzamcze. Kolejna furta prowadzić mogła także od zachodu przez pierwsze podzamcze.
Górny zamek był najstarszą częścią założenia. Początkowo składał się z wieży strażniczej i niewielkiego dziedzińca na południowej skale, z wykutym w kamieniu zbiornikiem na wodę deszczową. Na skutek rozbudowy powiększył się o przylegający od wschodu budynek, wkomponowany w skalne formacje, które tworzyły znaczną część ścian. Pomieszczenia przyziemia posiadały sklepienia kolebkowe, a przez jedno z nich wiodła droga wejściowa do górnej części zamku. Do bramy prowadziły wyciosane w skale schody, flankowane przez owalną wieżę wysuniętą z masywu głównego budynku. Różnica wysokości między najniżej i najwyżej położonymi fragmentami zamku wynosiła aż 18 metrów.
Stan obecny
Spośród kilku budynków i kilkunastu pomieszczeń zachowały się do dziś jedynie resztki: jedno sklepienie, nieduże fragmenty murów i schody wykute w ciasnym przejściu pomiędzy skałami. Wstęp na teren ruin jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Bóna M., Plaček M., Encyklopedie slovenských hradů, Praha 2007.
Wasielewski A., Zamki i zamczyska Słowacji, Białystok 2008.