Historia
Kościół został zbudowany w drugiej połowie XIV wieku na miejscu starszej świątyni z XIII wieku. W 1395 roku do nowego kościoła dobudowano, zachowaną do dzisiaj gotycką kaplicę p.w. św. Michała. Po pożarze w 1435 roku budowlę prowizorycznie zadaszono, ale w 1441 roku Spiską Nową Wieś nawiedziło trzęsienie ziemi, w wyniku którego zawalił się płaski strop kościoła. Około 1445 roku zbudowano nowe sklepienia krzyżowo – żebrowe, wsparte na masywnych filarach. Na początku XVI wieku zaczęto budować gotycką wieżę przy zachodniej fasadzie. Budowa przedłużała się i trwała od 1501 aż do 1523 roku. W 1548 roku kościół parafialny zaczął służyć protestantom, ale prawdopodobnie większość pierwotnego wyposażenia pozostała. W latach 1742 – 1772 budowla została przebudowana w stylu barokowym. Ostatnie zmiany miały miejsce pod koniec XIX wieku. W ich efekcie zostało dodane strzeliste, neogotyckie zwieńczenie wieży, z galerią i pinaklami.
Architektura
Kościół jest gotycką, trójnawową pseudobazyliką z wielobocznie zamkniętym prezbiterium po stronie wschodniej, wieżą od strony zachodniej i dobudowaną od strony północnej pod koniec XIV wieku kaplicą św. Michała. Korpus nawowy ma 27,5 metra długości i 16 metrów szerokości, przy czym główna nawa ma 8 metrów szerokości, a boczne 4 metry. Wewnątrz sześć masywnych kolumn podpiera sklepienia krzyżowo – żebrowe, wsparte na konsolach ozdobionych motywami roślinnymi i zwierzęcymi. Na początku XVI wieku wewnętrzne elewacje pokryte zostały wczesnorenesansowymi polichromiami.
Stan obecny
Kościół zachował do dnia dzisiejszego swą pierwotną gotycką bryłę z naleciałościami uzyskanymi na skutek neogotyckiej renowacji z końca XIX wieku. W jego wnętrzu przetrwały fragmenty XVI-wiecznych polichromii, jednak najcenniejszym zabytkiem wyposażenia kościoła jest rzeźba z warsztatu mistrza Pawła z Lewoczy z 1520 roku i malowidła tablicowe z przełomu XV i XVI wieku. Warty wyróżnienia jest także gotycki portal na południowej stronie korpusu nawowego.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Strona internetowa wikipedia.org, Kostol Nanebovzatia Panny Márie (Spišská Nová Ves).