Historia
Kościół św. Jana Chrzciciela został zbudowany w XII wieku, w osadzie Pominovce („villa Pomnen” odnotowana w 1229 roku). Już w okresie średniowiecza wieś ta zanikła. Według miejscowej tradycji stało się to na skutek wylania rzeki Wag, po którym ludność przeniosła się i założyła osadę Sedmerovec, możliwe jednak, iż do zniszczenia przyczynił się zbrojny najazd Morawian.
W XVIII wieku pojemność małego kościoła wzrosła przez dobudowanie drewnianych empor na południowej i północnej ścianie nawy, jednak już w pierwszej połowie XIX wieku zostały one usunięte z powodu złego stanu. W 1884 roku przeprowadzono renowację zaniedbanej budowli, w której wmontowano nowe kolumienki w oknach wieży i zainstalowano nowy portal wejściowy. Profesjonalna naprawa kościoła odbyła się w 1936 roku, a ostatnia renowacja rozpoczęła się w 2008 roku. W jej trakcie we wnętrzu odkryto malowidła ścienne.
Architektura
Kościół wzniesiony został na płaskim terenie doliny zalewowej rzeki Wag. Utworzony został z jednonawowego korpusu o wymiarach 8,1 x 6,6 metra, po którego wschodniej stronie usytuowano półokrągłą apsydę wielkości 2,3 x 4,5 metra. Ponadto w zachodnią część nawy wtopiono czworoboczną wieżyczkę, której gzyms sięgnął 12 metrów wysokości. Elewacje zewnętrzne kościoła były bardzo proste, surowe, pozbawione typowych dla romanizmu zdobień (lizeny, fryzy, gzymsy).
Oświetlenie kościoła zapewniały małe, półkoliście zamknięte i obustronnie rozglifione okna: dwa w południowej ścianie nawy i jedno w apsydzie. Prostymi, jednodzielnymi oknami doświetlono przedostatnią kondygnacje wieży, a także jej najwyższe piętro, gdzie z każdej strony umieszczono biforia. Dodatkowe małe okno na południowej stronie apsydy prawdopodobnie dodane zostało w okresie gotyku, natomiast miniaturowy okulus w ścianie zachodniej doświetlał emporę.
Wewnątrz nawy, po jej zachodniej stronie, umieszczona została murowana empora, wypełniająca całą szerokość korpusu. Osadzono ją na dwóch masywnych czworobocznych filarach, ozdobionych nieznacznymi gzymsami i cokołami. Filary te w przyziemiu utworzyły trzy półkoliście zamknięte arkady. Wstęp na emporę pierwotnie znajdował się w północnej części nawy, natomiast przestrzeń pod emporą zwieńczono sklepieniem kolebkowym. Piętro także otwierało się na nawę trzema półkolistymi arkadami i skomunikowane było z wieżą. Oryginalnie ściany kościoła pokryte były polichromiami, nawę przykrywał płaski strop, a apsydę tradycyjnie koncha.
Stan obecny
Z powodu zaniknięcia miejscowej osady, malowniczo usytuowany kościół zachował się bez żadnych większych nowożytnych przekształceń, praktycznie w pierwotnej formie, będącej przykładem romańskiego kościoła emporowego. Zmiany dotknęły jedynie sposobu wejścia na emporę i doświetlenia nawy barokowym, małym otworem po stronie południowej. Wymianie uległ także portal wejściowy oraz zwietrzałe kolumienki w biforach wieży.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Kalinová M., Paulusová S., Pamiatkový výskum a obnova kostola v Sedmerovci-Pominovci, „Monumentorum tutela”, 22/2010.
Mencl V., Stredoveká architektúra na Slovensku, Praha 1937.
Podolinský Š., Románske kostoly, Bratislava 2009.