Medzianky – zamek

Historia

   Zamek Medzianky (węg. Meggyes) wzniesiony został przed połową XIII wieku. Usytuowano go w strategicznie ważnym miejscu, pozwalającym na kontrolę biegnącego pod nim na zachód szlaku ku kotlinie preszowskiej oraz głównej drogi wiodącej na północ do Bardejova i dalej przez Karpaty do Polski. Znajdował się on we wzrokowym kontakcie z zamkiem szaryskim oraz warownią Kapušany, co skłaniałoby do przypuszczeń o włączeniu go w obronę średniowiecznej północnej granicy Królestwa Węgierskiego, a co za tym idzie o fundacji królewskiej. Zamek nigdy nie posiadał gospodarczego podzamcza, nie był zatem nigdy rodowym gniazdem rycerskich rodzin, ani centrum miejscowych dóbr ziemskich. W połowie XV wieku opuszczoną już budowlę przez krótki czas wykorzystywali bratrzycy, ale z powodu braku miejsca na pomieszczenie całego taboru musieli oni wznieść drewniano – ziemne obwarowania w pobliżu Chmeľova. Po ich opuszczeniu zamek popadł w całkowitą ruinę i zanikł.

Architektura

   Zamek założono na skalistym cyplu niezbyt wysokiego wzgórza, którego skarpy zapewniały obronę od strony wschodniej. Na pozostałych kierunkach przekopano i częściowo wykuto w skale półkolisty przekop o szerokości 15-20 metrów. W planie zamek posiadał kształt zbliżony do prostokąta o wymiarach 36 x 13-15 metrów wyznaczony przez obwód silnych murów obronnych o grubości 2-2,7 metra. Cechą charakterystyczną zamku był brak podzamcza.
   W północnym narożniku zamku znajdowała się czworoboczna wieża o wymiarach 8,5 x 8 metrów, w całości umieszczona na terenie dziedzińca. Wieża ta nie była bergfriedem, lecz wieżą bramną, gdyż w jej przyziemiu poprowadzono drogę wjazdową na dziedziniec. Na jej piętrze znajdował się portal dostępny albo po drewnianych schodach lub drabinie, albo po kładce z korony muru obwodowego. Wysokość oraz rodzaj zwieńczenia wieży nie są znane.
   Całą południowo – wschodnią część zamku stanowił budynek mieszkalny (14 x 11,6 metra). Jego bardzo grube mury obwodowe (2,7-3,3 metra) wskazywałyby, iż mógł mieć formę wieży mieszkalnej. Przyziemie budynku dostępne było portalem z poziomu dziedzińca, na którym w skale wykuty został 6-metrwej głębokości zbiornik na wodę. Jego cylindryczna forma miała średnicę 2,8 metra, a powierzchnia pokryta była zaprawą.

Stan obecny

   Zamek nie zachował się do czasów współczesnych. Widoczne są jedynie fundamentowe partie murów obwodowych i budynków, uczytelnione w trakcie prac archeologicznych i restauracyjnych. Wstęp na ich teren jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Bóna M., Plaček M., Encyklopedie slovenských hradů, Praha 2007.