Historia
Kościół został zbudowany w pierwszej połowie XIII wieku, być może przez warsztat benedyktyński z opactwa w Ludanicach, które posiadało takie samo rzadkie wezwanie. Na początku XIV wieku do nawy dobudowano od północy zakrystię, a w późniejszym okresie wnętrza ozdobiono gotyckimi freskami. Pierwsza wzmianka w źródłach pisanych, ale odnotowująca jedynie nazwę wsi („Xynna”), zapisana została dopiero w 1352 roku. W okresie reformacji kościół na pewien czas przeszedł w ręce ewangelików, którzy wokół ścian nawy dobudowali drewniane empory dla wiernych, co poświadczyła wizytacja kanoniczna z 1729 roku. W 1949 roku kościół uległ spaleniu po uderzeniu pioruna. Zniszczeniu uległo wyposażenie wnętrza (ławki, empory, organy) i dach z wieżyczką. W 2009 roku parafia otrzymała dotację na przeprowadzenie remontu.
Architektura
Budowla pierwotnie składała się z prostokątnej w planie nawy o długości 6,7 metra i podkowiastej, lekko wydłużonej apsydy o długości 5,5 metra. Od strony północnej usytuowana została wczesnogotycka zakrystia, dostawiona do nawy a nie prezbiterium, co nie było rozwiązaniem typowym, ale koniecznym ze względu na obły kształt apsydy. Pierwotnie teren wokół usytuowanego na wzgórzu kościoła otoczony był murem, ochraniającym wiejski cmentarz.
Niewielkie, wpuszczające niedużo światła, obustronnie rozglifione otwory okienne umieszczono w południowej ścianie nawy, we wschodniej i południowej części apsydy oraz we wschodniej ścianie zakrystii. Zgodnie ze średniowieczną tradycją budowlaną całkowicie pozbawiona otworów była północna elewacja kościoła. W ścianie zachodniej umieszczono, być może wtórnie, wejście na poddasze oraz mały, czworoboczny otwór. Jedyne wejście do nawy wiodło od południa.
Wewnątrz w północnej i południowej ścianie apsydy umieszczono w murze naprzeciwko siebie nisze, służące prawdopodobnie jako sedilia. Nawę od apsydialnego prezbiterium oddzielono półkolistą, pozbawioną zdobień arkadą tęczy. Zakrystię przykryto sklepieniem kolebkowym, podobnie podsklepiono też prezbiterium, natomiast nawę tradycyjnie przykrywał drewniany strop lub otwarta więźba dachowa.
Stan obecny
Kościół zachował się praktycznie w pierwotnej formie, bez znaczących późniejszych modyfikacji, poza rzucającą się w oczy wieżyczką na kalenicy. W południowej ścianie nawy, apsydzie i zakrystii przetrwały oryginalne otwory okienne, a wewnątrz fragmenty średniowiecznych polichromii.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Podolinský Š., Románske kostoly, Bratislava 2009.
Slovensko. Ilustrovaná encyklopédia pamiatok, red. P.Kresánek, Bratislava 2020.