Historia
Kościół św. Krzyża został zbudowany na przełomie XIII i XIV wieku. Wspomina się o nim w 1315 roku, kiedy wieś należała do zakonu bożogrobców. W XIV wieku został przebudowany, a kolejne korekty zostały wykonane w XV wieku. Najprawdopodobniej pod koniec XIV stulecia wnętrze ozdobiono na ścianach malowidłami. Zostały one odrestaurowane i przemalowane w 1898 roku przez Jozefa Huszka, a później w 1938 przez Jozefa Hanula. W XVII wieku drewniany strop w nawie został zastąpiony barokowym sklepieniem.
Architektura
Kościół wzniesiony został w stylu gotyckim, jako typowa niewielka budowla wiejska o jednonawowym korpusie z węższym kwadratowym prezbiterium od wschodu, zakrystią po stronie północnej oraz wieżą po stronie zachodniej. Południowa strona nawy została zdominowana przez wyjątkowo ozdobny gotycki portal wejściowy. Otrzymał on formę ostrołukową z trójlistnym prześwitem. Jego uskoki wypełniły po cztery wałki z każdej strony, zwieńczone zdobionymi motywem liści kapitelami na których osadzono uskokową archiwoltę. Średniowieczne okna były ostrołukowe, dwudzielne, wypełnione kamiennymi maswerkami, z których jeden posiadał rzadki kształt pięciolistnej koniczyny. Wnętrze jednoprzęsłowego prezbiterium zwieńczono sklepieniem krzyżowo – żebrowym z wspornikami ozdobionymi roślinami i ludzkimi twarzami oraz ozdobiono średniowiecznymi polichromiami.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Strona internetowa apsida.sk, Krížová Ves.