Jasenov – zamek

Historia

   Zamek został zbudowany na przełomie XIII i XIV wieku przez ród Peteny, lecz został im odebrany z powodu nielojalności w stosunku do króla Karola Roberta. Wraz z zamkiem w Brekovie, warownia strzegła szlaku do Polski. Po 1321 roku otrzymała go rodzina Drugethów, która władała nim aż do czasu zniszczenia. W XV i XVI stuleciu zamek został rozbudowany i wzmocniony. Kolejne unowocześnienia w postaci bastionów dodano w XVII wieku. W 1644 roku został oblężony przez wojsko Jerzego Rakoczego walczącego ze zwolennikami Habsburgów. Został zdobyty, zniszczony i nie był już nigdy więcej odbudowywany. Dopiero pod koniec XIX wieku przystąpiono do zabezpieczenia ruin.

Architektura

   Zamek usytuowano na szczycie wysokiego wzniesienia osiągającego 392 metry n.p.m. Pierwotnie składał się z muru obronnego otaczającego dziedziniec o z grubsza trójkątnym kształcie i czworobocznej wieży po stronie południowo – wschodniej. W najstarsze fazie pełniła ona funkcje mieszkalne i zarazem flankowała bramę wjazdową na dziedziniec, umieszczoną w załamaniu muru w południowo – wschodnim narożniku. Pierwotnie zamek nie posiadał innych budynków czy to mieszkalnych, czy o funkcji obronnej.
   W trakcie późnośredniowiecznej rozbudowy z końca XV i początku XVI wieku dodano krótki odcinek muru w północnym narożniku zamku, mieszczący jedynie wąską uliczkę pomiędzy starszymi a nowszymi obwarowaniami. Wjazd na zamek zabezpieczono podzamczem, czy też rozległym przedbramiem, gdyż wiodła nim droga dojazdowa do górnej części zamku. Wstęp do podzamcza chroniony był przez narożną wieżę o kształcie w planie podkowy po stronie południowo – zachodniej. Na wschodzie natomiast podzamcze kończyło się obłym zakrętem muru, który łączył się tam z wieżą główną i obwarowaniami zamku górnego. Pierwotnie była to forma barbakanu mieszcząca wewnątrz także pomieszczenia dla miejscowego garnizonu.
   W trakcie dalszych prac z XVI wieku Drugethowie wstawili w zachodnią część podzamcza zaokrągloną wieżę armatnią, u podstawy której prowadziła wąska droga wjazdowa. Wzmocniono również północno – zachodnią część zamku, która otrzymała aż dwie kurtyny zewnętrznego muru zaopatrzone w otwory strzelcze dla rusznic. Po stronie północnej kurtyny te w narożniku zakończono niewielką półokrągłą basztą.

Stan obecny

   Zamek zachował się w postaci trwałej ruiny. W najlepszym stanie przetrwały wieże armatnie oraz kwadratowa wieża w najstarszej części warowni. Dobrze zachowane są również mury obwodowe. W głównym obwodzie murów zobaczyć można liczne otwory okienne, strzelnicze, portale i przejścia pomiędzy pomieszczeniami. Porastająca do niedawna cały zamek roślinność została w ostatnim czasie usunięta i rozpoczęto prace restauracyjne.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Bóna M., Plaček M., Encyklopedie slovenských hradů, Praha 2007.
Wasielewski A., Zamki i zamczyska Słowacji, Białystok 2008.