Hervartov – kościół św Franciszka

Historia

   Kościół w Hervartovie został wzniesiony na przełomie XV i XVI wieku. W XVI wieku lub w pierwszej połowie XVII stulecia powiększony został o wieżę. Od 1546 roku należał do miasta Bardejov, dlatego umieszczano w nim gotyckie ołtarze, które mieszczanie wymieniali w miejskich świątyniach na nowsze. W okresie reformacji znajdował się w rękach ewangelików, którzy zmienili wystrój wnętrza. W ramach kontrreformacji świątynia wróciła do katolików. W XVIII i XIX dalej przekształcano wnętrze, którego wygląd ostatecznie ukształtowała renowacja z 1976 roku oraz z lat 90-tych XX stulecia.

Architektura

   Kościół wzniesiony został w konstrukcji zrębowej, z wieżą o konstrukcji słupowej. Z kładzionych poziomo i łączonych w narożnikach bierwion utworzono zbliżoną do kwadratu nawę oraz węższe prezbiterium o wielobocznym zamknięciu po stronie wschodniej, do którego przystawiona została od północy zakrystia. Wieża o pochyłych ścianach zwężających się ku górze, zwieńczona została nadwieszaną izbicą. Nad nawą i prezbiterium założono wspólny dach jednokalenicowy. Wewnątrz nawa nakryta została stropem płaskim, zaś prezbiterium pozornym sklepieniem z ozdobnymi żebrami. W miejscach ich kontaktu ze ścianami umieszczono drewniane tarcze herbowe, będące nawiązaniem do gotyckich wsporników w kościołach murowanych. Wewnątrz ściany pod koniec XVI wieku udekorowano malowidłami, przedstawiającymi między innymi walkę św. Jerzego ze smokiem.

Stan obecny

   Budowla jest najstarszym i najcenniejszym drewnianym kościołem na Słowacji. Wraz z szeregiem innych drewnianych świątyń w słowackich Karpatach, kościół w 2008 roku został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Z pierwotnego wyposażenia zachował się późnogotycki tryptyk z drugiej połowy XV wieku, choć obecnie jego boczne części umieszczone są w ekspozycji muzealnej w Budapeszcie. Podobnie w muzeum znajduje się późnogotycki ołtarz św. Mikołaja, przechowywany na ratuszu w Bardejovie. Z pozostałego wyposażenia warto wymienić późnogotycką, malowaną na deskach grupę Ukrzyżowania z początku XVI wieku oraz gotycki obraz tablicowy z lat 1460-1470, przedstawiający św. Franciszka z Asyżu, Krzysztofa i Katarzynę Sieneńską. Pokrywające wnętrze malowidła pochodzą z końca XVI wieku i z XVII stulecia.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Lukáčová E., Sakrálna architektúra na Slovensku, Komárno 1996.

Slovensko. Ilustrovaná encyklopédia pamiatok, red. P.Kresánek, Bratislava 2020.