Historia
Kościół św. Abdona i Senena zbudowany został w pierwszej połowie XIII wieku, prawdopodobnie w pierwszej ćwierci tamtego stulecia. Na początku XVIII wieku niewielką świątynię przebudowano, między innymi zakładając w nawie strop kasetonowy. Przebito też nowe, większe okna, wejście przeniesiono ze ściany południowej na zachodnią oraz dostawiono zakrystię. W 1815 roku do wnętrza wstawiono drewnianą emporę, a w 1933 roku kościół odrestaurowano. W 1969 roku przeprowadzono inwentaryzację konserwatorską, podczas której odkryto między innymi pozostałości muru chroniącego budowlę. W 2008 roku osuszono zewnętrzne elewacje kościoła, i przeprowadzono ratownicze badania archeologiczne, które potwierdziły romańskie pochodzenie świątyni.
Architektura
Kościół usytuowano na skraju wsi, na niewielkim wzniesieniu, pierwotnie otoczonym kamiennym murem. Utworzony został z prostokątnej w planie, pojedynczej nawy, bardzo małego, czworobocznego prezbiterium i dostawionej do niego po stronie wschodniej półkolistej apsydy. Całość, łącznie ze smukłą czworoboczną wieżą wtopioną w zachodnią część nawy, wzniesiona została z kamiennych kwadr, pierwotnie prawdopodobnie nie otynkowanych. Wejście do kościoła w średniowieczu prowadziło od południa poprzez uskokowy, półkoliście zamknięty portal. Oświetlenie zapewniały natomiast małe, także półkoliste, rozglifione okna, przeprute w południowej ścianie nawy, prezbiterium i apsydzie. Dodatkowo w zachodniej ścianie nawy umieszczono okrągłego okulusa, a wieżę zaopatrzono w dwudzielne okna osadzone w półkolistych wnękach. Wewnątrz przykrytej stropem nawy pierwotnie w zachodniej części znajdowała się ceglana empora.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Strona internetowa apsida.sk, Gemerský Jablonec.