Dúbravica – kościół św Zofii

Historia

   Kościół został zbudowany w drugiej połowie XV wieku, z inicjatywy i fundacji miejscowej szlacheckiej rodziny Dúbravickich. Na początku XVI wieku wnętrze świątyni zostało ozdobione gotycko – renesansowymi malowidłami i nowym ołtarzem. Jakiś czas po wyjeździe Dúbravickich ze wsi, co miało miejsce około 1588 roku, północna kaplica została przekształcona w zakrystię. W ramach tej zmiany zamurowano szeroką arkadę którą się otwierała na nawę i utworzono mniejsze wejście. W XVIII stuleciu dokonano barokowej przebudowy, która dotknęła głównie zakrystii, podwyższonej do formy wieży, i wyposażenia świątyni. W 1997 roku kościół został wyremontowany.

Architektura

   Kościół powstał jako mała, jednonawowa budowla z węższym, wielobocznym prezbiterium i niewielką kaplicą grobową fundatorów po stronie północnej. Jego wnętrze oświetlały duże, ostrołukowe okna wypełnione gotyckimi laskowaniami i maswerkami, a także okulus, nietypowo umieszczony na osi ściany wschodniej. Po stronie południowej do nawy prowadził gotycki portal dwuramienny. Prezbiterium zwieńczono sklepieniem krzyżowo – żebrowym, podobnie jak północną kaplicę, pierwotnie otwartą do nawy dużą półkolistą arkadą. Sklepienie kaplicy spięto zwornikiem ozdobionym herbem Dúbravickich. W ścianach kościoła umieszczono trzy wnęki: dwie z archiwoltą półkolistą (pierwotnie mogły służyć jako sedilia) i jedną mniejszą, prostokątną.

Stan obecny

   Kościół jest dobrym przykładem wiejskiej architektury sakralnej z okresu późnego gotyku, pozbawionym większych nowożytnych przekształceń. Modernizacje ograniczyły się głównie do przebudowy północnej kaplicy na zakrystię i podwyższenia jej do formy barokowej wieży. Wewnątrz kościoła zachowały się późnogotyckie sklepienia oraz fragmenty gotycko – renesansowych malowideł ściennych. Z pierwotnych detali architektonicznych zachował się również południowy portal w nawie oraz maswerkowe okna. Kilkadziesiąt metrów od kościoła znajdują się ruiny gotyckiego zamku lub dworu Dúbravickich, którego najstarsza część pochodziła z połowy XV wieku.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Slovensko. Ilustrovaná encyklopédia pamiatok, red. P.Kresánek, Bratislava 2020.
Súpis pamiatok na Slovensku, zväzok prvý A-J, red. A.Güntherová, Bratislava 1967.