Bodoň – zamek Makovica

Historia

   Zamek prawdopodobnie został wybudowany około połowy XIII wieku przez Buduna z Ploskégo, od którego otrzymał jedną ze swych nazw (Bodonvár, Bodoň, po węgiersku zwany był także Kerekkő). W 1285 roku w trakcie najazdu tatarskiego na okoliczne ziemie, prawdopodobnie stanowił ochronę dla okolicznej ludności i właścicieli, być może został wówczas uszkodzony. W 1298 roku najazdu na Bodoň dokonali członkowie szlacheckiej rodziny Abovcov (Abów), panowie z Drienova. Nie ma pewności kiedy zamek został odbudowany po tym wydarzeniu i od kiedy był jeszcze później użytkowany. Wiadomo, iż w 1299 roku synowie Buduna skarżyli się u króla Andrzeja III na panów z Drienova, którzy niszcząc zamek mieli im poczynić szkody wycenione na 100 marek. Kolejne wzmianki o zamku pojawiły się dopiero w XV wieku. W 1435 roku cesarz Zygmunt Luksemburczyk podarował Zygmuntowi, synowi Martina z Ploskégo, kasztelanowi zamku bratysławskiego wszystkie dobra jakie posiadał jego ród od czasów Buduna, w tym i zamek Bodonvár. Po raz kolejny, tym razem pod nazwą Makovica, wspomniany został dwa lata później, w trakcie dzielenia majątku między panami z Ploskégo, Drienova i Žehňy. W XVI wieku zamek w źródłach pisanych już się nie pojawił, prawdopodobnie został porzucony i popadł w ruinę.

Architektura

   Zamek został wzniesiony na skalnej grani, niedostępnej od strony północnej i zachodniej. Część wschodnia i południowa były chronione szerokim, 8-12 metrowym rowem wykutym w skalnej podstawie. Wierzchołek skały miał prawie kwadratowy plan o wymiarach 55 x 48 metrów i tworzył mieszkalno – gospodarczą część zamku. Chroniony był przez mury obwodowe biegnące skrajem skały. W najwyżej położonej części platformy, w pobliżu północno-wschodniego narożnika, powstała okrągła, kamienna wieża z lokalnego ryolitu. Miała ona wewnętrzną średnicę 3,6 metra, zewnętrzną od 7,6 do 8 metra i grubość ścian około 2 metry. Stykała się krawędziami z murem obwodowym. Prawdopodobnie w obrębie murów  nie było już innych kamiennych budowli, a jedynie zabudowa drewniana. Z powodu rozległego dziedzińca nie było również potrzeby formowania podzamcza, gdyż wszystkie potrzebne do funkcjonowania zamku budynki gospodarcze mogły się pomieścić w obrębie głównego obwodu.

Stan obecny

   Zamek nie zachował się do czasów współczesnych, widoczne są jedynie skromne relikty na skalnym masywie ukrytym w lesie. Wstęp na ten zalesiony teren jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Bóna M., Plaček M., Encyklopedie slovenských hradů, Praha 2007.
Stredoveké hrady na Slovensku. Život, kultúra, spoločnosť, red. D.Dvořáková, Bratislava 2017.

Wasielewski A., Zamki i zamczyska Słowacji, Białystok 2008.