Historia
Zamek Blh prawdopodobnie został wzniesiony pod koniec XIII wieku przez rycerski ród Balogovców (węg. Balog). Przed 1312 rokiem w nieznanych okolicznościach warownia przeszła w ręce możnowładcy Máté Csáka (Matúša Čáka). Dzięki wielkim bogactwom i wpływom konkurował on z samym królem Karolem Robertem, co zakończyło się ostatecznie upadkiem i śmiercią magnata w 1321 roku, w trakcie oblężenia Trenczyna przez wojska królewskie. Wówczas Karol Robert oddał Blh ponownie w posiadanie rodu Balogovców, jednak już od 1323 roku, aż do połowy XV wieku zamek należał do szlacheckiej rodziny Sečovców.
W połowie XV wieku właściciele Blh sprzyjali Janowi Jiskrze, walczącemu o odzyskanie tronu węgierskiego dla Władysława Pogrobowca, syna Elżbiety Luksemburskiej i Albrechta II Habsburga. Zamek został zajęty przez oddziały Jiskry, złożone głównie z byłych husytów. Stali się oni później podstawą ruchu bratrzyków, łupiących i terroryzujących okoliczne ziemie. Z tego powodu w 1460 roku Blh zdobył István Rozgonyi. Następnie wydzierżawił on od króla swą zdobycz za 12 tysięcy złotych, lecz w 1481 roku rodzina Sečovców wróciła na zamek.
W 1554 roku, po zajęciu Fiľakova przez Turków, były dowódca zamkowej załogi uciekł do Blh, gdzie zmarł w wyniku ran. Właścicielami zamku wciąż byli wówczas Sečovcowie. Posiadali oni Blh do 1646 roku, kiedy to w drodze małżeństwa miejscowe dobra zostały własnością palatyna i antyhabsburskiego spiskowca, Ferenca Wesselényi. Podobno wzmocnił on obronę zamku, lecz w trakcie antyhabsburskiego powstania Imre Thökölego w 1677 roku, Blh został zdobyty, zniszczony i opuszczony.
Architektura
Zamek zajmował dość dużą powierzchnię spłaszczonego grzbietu górskiego o wymiarach około 150 × 70 metrów. Wokół niewielkiego rdzenia warowni, który zajmował górną część centralnej niewielkiej skały, znajdowały się dwa obwody kamiennych murów obronnych. Wewnętrzny posiadał grubość 1,8 metra, natomiast zewnętrzny, opinający zamek z trzech stron, aż 2 metry grubości. Mur zewnętrzny być może zastąpił w XV wieku wcześniejsze obwarowania w postaci ziemnego wału. Zapewne późniejszego pochodzenia był także południowo – wschodni fragment muru o zaokrąglonych narożnikach, wystający daleko w stronę przekopu. W trakcie tej przebudowy starszy fragment przekopu zasypano, a obwód murów przedłużono. Z XVI-wiecznymi modernizacjami zapewne związane były dwa flankujące występy muru, być może pierwotnie baszty, po stronie północno – zachodniej i nad drogą wjazdową na południowym – wschodzie.
Pośrodku zamku wzniesiono mały budynek mieszkalny lub wieżę, poniżej której znajdował się kamienny zbiornik na wodę. Kolejna, słabo rozpoznana budowla wystawała poza obwód muru obronnego na zboczu po stronie północnej i na południowy – zachód od rdzenia zamku. Droga dojazdowa prowadziła po północno – zachodnim zboczu wzniesienia, zakręcała przed czołem zamku i osiągała pierwszą bramę wjazdową. Za nią po przejściu fragmentu międzymurza przejechać trzeba było drugą bramę, by osiągnąć główny dziedziniec zamku.
Stan obecny
Zamek nie zachował się do czasów współczesnych, widoczne są jedynie niewielkie relikty ścian, fragmenty sklepień pomieszczenia lub piwnicy oraz gęsto zarośnięte pozostałości murów obronnych. Wstęp na zalesiony teren zamku może być utrudniony, jako iż jest to teren koła łowieckiego.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Bóna M., Plaček M., Encyklopedie slovenských hradů, Praha 2007.
Wasielewski A., Zamki i zamczyska Słowacji, Białystok 2008.